İncir Hanı -Burdur- Tarihçesi, Özellikleri, Hakkında Bilgi

İncir Hanı. XIII. yüzyılda Antalya-Burdur yolu üzerinde inşa edilen Anadolu Selçuklu kervansarayı.

Burdur’un Bucak ilçesi İncirönü mevki­inde olup Eğridir’deki Sultan Hanı ile Kırkgöz Han’ın da kurucusu olan Anadolu Sel­çuklu Sultanı II. Gıyâseddin Keyhusrev ta­rafından 636 (1238-39) yılında yaptırıl­mıştır. Sultan hanlarının plan şemasında ele alınan İncir Hanı’nın kapalı (kışlık) bö­lümü sağlam olmakla birlikte öndeki av­lusu yıkılmıştır. Eni kapalı bölümünden daha geniş olan avlunun yalnızca batı du­varıyla bunun kapalı bölümle birleşen dış köşesindeki kare kesitli payanda kısmen mevcuttur. Avlunun revaklı olup olmadığı, burada son yıllarda Rahmi Hüseyin Ünal tarafından yapılan kazı çalışmalarının so­nunda anlaşılacaktır.

Kesmetaş kaplamaya sahip olan İncir Hanı’nın yapımında çevredeki antik mal­zemeden de faydalanılmıştır. Kesmetaş kaplaması birçok yerde söküldüğünden moloz dolgu ortaya çıkmıştır. Yaklaşık 30 x 42 m. ölçüsünde olan kapalı bölümü­nün duvarları dıştan sekiz adet duvar pa-yandasıyla takviye edilmiştir. İçte yirmi dört kalın payeye oturan sivri kemerlerin taşıdığı tonozlarla enine yedi nefti olarak düzenlenmiş olan yapıda, kapı ekseninde yer alan dikey bir nef yan netleri boydan boya kesmektedir. Benzer planlara sahip olan diğer hanlardakine göre daha yük­sek olan bu orta nefin merkezinde bir kubbenin bulunduğu kabul edilmekte­dir. Beden duvarlarına açılan on beş adet mazgal pencereyle kapalı bölümün hava ve ışık ihtiyacı sağlanmıştır.

Güneyde cephe ortasında yer alan dışa taşkın taçkapının nişi, içeriye doğru da­ralan istiridye kabuğu biçiminde yivli to­nozla örtülüdür. Üst kısmı yıkık olan taç-kapı iki yanda birer bordürle süslenmiş­tir. Tonoz kemerini kuşatan geçmeli bordürün iki ucundaki kemer başlangıçların­da karşılıklı birer aslan kabartması yer al­maktadır. Sırtlarında insan yüzlü güneş kabartması taşıyan bu aslanların II. Gıyâ­seddin Keyhusrev’in sikkelerinde de görülmesi bunların sultanın arması olarak yorumlanmasını sağlamaktadır. Daha aşağıda yer alan karşılıklı iki rozet içinde, ortada sekiz kollu bir yıldız ve etrafında Rûmîli palmetli süsleme bulunmaktadır. Kapının iki yanında köşelerde akantuslu başlıkları olan zarif işlemeli sütunçeler yerleştirilmiştir. Girişin iki yanında yer alan nişlerin üzerinde ejder başlarından gelişen rûmîli bir kompozisyon görülmek­tedir. Basık kemerli giriş kapısının üzerin­deki bölümde dört satırlık inşa kitabesi yer almaktadır. Ayrıca kapalı bölümde, sağdaki ilk tonozun ortasında oldukça ha­rap durumda bir insan başı kabartması mevcuttur.

Hanın solundaki ilk nefin duvarları için­de dörtgen formda küçük bir sarnıç var­dır. Sarnıcın suyunun hanın biraz ilerisin­de bulunan bir kaynaktan geldiği tahmin ediliyorsa da kesin değildir. Bu kaynak üzerinde bugün yıkık halde bir hamam kalıntısı bulunmaktadır.

TDV İslâm Ansiklopedisi