İmamlık Nedir, Şartları, Adabı, Ücreti, -Fıkhi Açıdan- Hakkında Bilgi

Fıkıh literatüründe imamet amme hukuku alanında “devlet başkan­lığı”, ibadetlerde ise “cemaate namaz kıl­dırma” anlamında kullanılır ve muhtemel bir karışıklığı Önlemek için de birincisine “büyük imamet [el-imâmetü’l-kübrâ / el-imâmetü’l-uzmâ] ikincisine “küçük ima­met [el-imâmetüs-suğrâ] ya da “namaz imamlığı [ imâmetü s-salât] denilir. Ancak imam kelimesi, sözlükteki “önder ve öncü” anlamıyla da bağlantılı olarak dinî literatürde bundan daha zen­gin bir kullanıma sahip olmuş, fıkıh ekol­leri gibi geniş kapsamlı fikir hareketlerine ve sosyal oluşumlara öncülük eden, gö­rüşleri ilim muhitinde geniş yankı uyandı­ran âlimler de imam diye anılmıştır. Dev­let başkanlarına “halife, sultan, emîrü’l-mü’minîn” gibi adların verilmesi ve bu­nun yaygınlık Kazanmasıyla birlikte yalın olarak imam kelimesiyle namaz kıldıran kimsenin kastedildiği ve böyle bir kullanı­mın giderek yaygınlık kazandığı da söyle­nebilir. Cemaatle namazda imamlık yap­maya i’timâm, imama uymaya iktidâ, uyan kimseye de muktedî veya me’müm denilir.

Namaz İslâm dininin temel ibadetlerin­den biri olduğu gibi namazların cemaatle kılınması da dinin şiar ve sembolleri ara­sında görülmüş, bundan dolayı cemaatle namaz öteden beri dinî hayatın canlı bir tezahürü olmuştur. İmamlık görevi, Hz. Peygamber’in bizzat ifa edip örneklik et­mesi sebebiyle âdeta bir yönüyle ona ha-lefiyet gibi görülüp sâlih amellerin en ha­yırlılarından biri kabul edilmiştir. Namaz kıldıracak kimsede aranan şartlar, göre­ve ehliyette öncelik sıralaması, görevin ifasına ilişkin hükümler, imama uymanın geçerlilik şartlan gibi konularda fıkıh li­teratüründe geliştirilen ayrıntılı hüküm­ler de bu ilginin ürünüdür. Bu zengin biri­kimde Resûl-i Ekrem’in sözlü ve fiilî sün­netinin, ayrıca onun döneminden itibaren oluşmaya başlayan ve İslâm’ın yayılışıyla birlikte önemli bir konum kazanan imam­lık görevi konusunda ilk dönemlerden dev­ralınan dinî geleneğin büyük payı vardır.

İmamlığın Şartları