İmam Maverdi Kimdir, Kısaca Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

MÂVERDİ (974/75-1058)

Arap, hukukçu. İslam kamu hukuku alanındaki çalışmalarıyla tanınmıştır.

Ali b.Muhammed b.Habib Ebu’l-Hasani’l-Mâverdi, Basra’da doğdu, 27 Mayıs 1058’de Bağdat’ta öldü. Irak’ta Büveyhoğulları’nm egemen olduğu dönemde yetişti. Basra’da ve Bağdat’ta öğrenim gördü. Çeşitli yerlerde kadılık yaptı. Nişabur yakınlarındaki Ustuva (bugün İran’da) kenti başkadılığında bulundu. Sonra Bağdat’a dönerek Abbasi halifesi el-Kadir’in (991-1031) sarayında görev aldı. Halife el-Kaim döneminde (1031-1075) Bağdat başkadılığma getirildi.

Şafii mezhebine bağlı olan ve özellikle fıkıh ve fıkıh usulü alanındaki çalışmalarıyla tanınan Mâverdi’ nin en ünlü yapıtı el-Ahkâmü’s-Sultaniyye’dir. Yapıt, İslam hukukçularının en az ilgilendikleri alanlardan biri olan kamu hukuku dalında yapılmış en kapsamlı çalışmalardandır. Mâverdi, İslam hukukunun ana kaynaklarından ve yerleşmiş ilkelerinden hareket etmiş, İslam tarihindeki uygulamaları da göz önüne alarak bir kamu hukuku teorisi kurmaya çalışmıştır. Devlet başkanından başlayarak yönetimin her kademesinde görev alan ve kamu hizmeti yapan kişilerin niteliklerini, görevlerini ve yetkilerini irdelemiş, halkın hukukunun nasıl korunacağını göstermiştir. Ayrıca devletin yönetim organları, toprak hukuku, vergi hukuku, ceza ve ceza yargılama hukuku ve hisbe (belediye hizmetleri) örgütünün temel ilkelerinin bir dökümünü vermiştir.

Mâverdi’nin yapıtı yüzyıllar boyu bu alanda konulan kurallara kaynaklık etmiş, ayrıca teorik bir çalışma olarak medreselerde okutulmuştur.

•    YAPITLAR {başlıca): el-Ahkâmü’s-Sultaniyye, (ö.s.), 1881; (el-Ahkâmü’s-Sultaniyye, İslam’da Hilafet ve Devlet Hukuku, 1976); el-Bugyetu’l-Ulyâ fi Edebi’d-Dünya ve’d-Din, (ö.s.), 1882; A’lâmü’n-Nübüvve, 1901; Nasihatü’l-Mülük, (yazma); Siyasetü’l-Mûlûk, (yazma).

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi