Nedir ?

İki Nokta Üst üste (:) Kullanıldığı Yerler, Nerelerde Kullanılır, Kullanımı

İki Nokta Üstüste ( : ) :

1) Açıklanması gereken bir cümlenin sonuna üstüste iki nokta konur. Örnek:

  • En çok sinirlendiğim şeyler şunlardır: yalan söylemek, başlanmış işi bitirmemek, vakitli vakitsiz uyumak.
  • Atatürk diyor ki : Hayatta en hakikî mürşit ilimdir.
  • Anneme sordum: Bayramda, bana ne hediye edeceksin?

2) Kendisinden sonra örnek verilecek cümlenin sonuna konur. Örnek:

Yeni harfler alındıktan sonra eski yazı ile bir tek kelime bile yazma­yan iki kişi görmüşümdür: Atatürk ve İnönü!

(Falih Rıfkı Atay)

– Buğdayla arpadan başka ne biter bu topraklarda?

Ziraatçı sayar:

– Yulaf, pancar, zerzevat, tütün…

(Falih Rıfkı Atay)

3) Ses biliminde uzun ünlüyü göstermek için kullanılır. Örnek: a:ile, ka:til, usu:le, i:cat.

4) Edebî eserlerdeki karşılıklı konuşmalarda, konuşan kişinin adın­dan sonra konur. Örnek:

Bilge Kağan:         Türklerim, işitin!

Üstten gök çökmedikçe

alttan yer delinmedikçe

ülkenizi, törenizi kim bozabilir sizin?

Koro :                      Göğe erer başımız

başınla senin !

Bilge Kağan :         Ulusum birleşip yücelsin diye

gece uyumadım, gündüz oturmadım.

Türklerim Bilge Kağan der bana.

Ben her şeyi onlar için bildim.

Nöbetteyim ! (A. Turan Oflazoğlu)

5) Genel Ağ adreslerinde kullanılır. Örnek: http://filozof.net/Turkce

6) Matematikte bölme işareti olarak kullanılır. Örnek: 56:8=7, 100:2=50

7) Sınav (imtihan) kâğıtlarında soru ve cevap kelimelerinden sonra üstüste iki nokta konur.

Soru ve cevap kelimelerinden sonra gelen rakamlar, o soru ve cevap kelimelerinin kaçıncı soru, kaçıncı cevap olduklarım açıkladıkları için, bu kelimelerden sonra üstüste iki nokta koymak uygun olur. Örnek:

  • Soru : 1 —
  • Soru : 2 —
  • Cevap: 1 —
  • Cevap: 2 —

8) Önlerinde “ki” bağı bulunan söyleşi sözlerden sonra üstüste iki nokta konur. Örnek :

  • Şöyle ki:
  • Dedi ki:
  • Diyor ki:

Bazı yazılarda ve öğrenci ödevlerinde, çünkü, zira, meselâ gibi kelimelerden sonra üstüste iki nokta konduğu göze çarpıyor. Bu kelimelerin sonlarına üst üste iki noktanın konmıyacağı da bir kural olarak bilinmelidir.