İkdam Gazetesi Kuruluşu, Tarihi, Gazetecileri

İkdam. İstanbul’da yayımlanmış günlük gazete (1896-15 Mayıs 1964).

Daha önce Tercüman-ı Hakikat ve Ermeni asıllı Mihran Efendi’nin Sabah gazetesinde mütercimlik yapmış olan Ahmet Cevdet tarafından 600 lira sermaye ile 5 Temmuz 1894’te kuruldu. Gazetenin başyazarlığını kendisi üstlendi.

II. Abdülhamid döneminde iki kez tashih hatasından dolayı kapatıldı. 1909’da iktidar olan İttihat ve Terakki Cemiyeti’ne muhalefetinden dolayı sahibi ve başyazarı Ahmet Cevdet, Avrupa’ya kaçmak zorunda kalınca gazeteyi Ali Kemal yönetti. Ahmet Cevdet yazılarını Avrupa’dan gönderiyordu. Babazade İsmail Hakkı Bey, Mahmut Sadik, Abdullah Zühtü, Hüseyin Cahit (Yalçın), Hüseyin Rahmi (Gürpınar) gibi devrin önemli gazetecilerine kadrosunda yer veren İkdam, rotatif ilk kullanan ve en çok okunan gazeteydi; Meşrutiyet döneminde tiraji 40 000’e ulaştı.

Bab-ı Ali gazeteleri arasındaki rekabette İkdam’ın en büyük rakibi Sabah gazetesi idi. Sabah’ın mürettiphanesi başka bir binada olduğu için, hamallar dizilen yazıları sırtlarında taşırlardı. Bir gün İkdam’ın sahibi Ahmet Cevdet Bey, sırtında dizilmiş yazıları Sabah’ın makine dairesine götüren hamala çelme takıp harflerin kaldırıma yayılıp dağılmasına neden olur. Bu yüzden o gün Sabah gazetesi yayınlamamıştır.

Gazete, Milli Mücadele döneminde Yakup Kadri Karaosmanoğlu’nun yönetiminde, Falih Rıfkı Atay’ın da katımasıyla Milli Mücadele’yi destekleyen bir yayın organı oldu. Ankara’ya ilk muhabir gönderen gazetedir. 1926’da Ahmet Cevdet İkdam’ı Ali Naci Karacan’a devretti. 1 Aralık 1928’de gazeteler baştan aşağı yeni harflerle yayınlanır. Değişim, eski gazetelerin çoğunu olumsuz etkiledi. İkdam gazetesi okur oranının düşmesi nedeniyle kapandı. 1928’den başlayarak on yıl çıkmayan gazete 1939’da Ethem İzzet Benice’nin yönetiminde tekrar yayımlanmaya başladı. 6 Şubat 1943’te Gece Postası adını aldı. 1941-1949 arasında kesintili, 1950’den sonra düzenli bir şekilde yayımlandı.