III. Mustafa Kimdir, Hayatı, Dönemi, Hakkında Bilgi

III. Mustafa (ö. 1187/1774) Osmanlı padişahı (1757-1774).

14 Safer 1129’da (28 Ocak 1717) Edir­ne’de doğdu. Babası III. Ahmed, annesi Mihrişah Emine Sultan’dır.[ bazı yerlerde yanlışlıkla Mihrimah olarak geçer] Edirne Vak’ası (1703) neticesinde tahttan indirilen II. Mustafa’nın, III. Ahmed’den sonra tahta çıkan oğullan I. Mahmud ve özellikle III. Osman devirlerine rastlayan şehzadelik dönemi, bu hükümdarların ken­di çocukları olmamasına rağmen III. Ahmed’in oğullarına karşı olan düşmanca ta­vırlarından ötürü sıkıntılı ve hatta hayatî tehlikeler içinde geçti. Nitekim III. Os­man’ın ortadan kaldırmak üzere girişim­lerde bulunduğu bilinen Şehzade Mehmed âni ve şüpheli bir şekilde muhtemelen ze­hirlenmiş olarak öldü.[29 Rebîülevvel 1169/ 2 Ocak 1756] Kendisinden birkaç gün bü­yük olan kardeşinin ölümü III. Mustafa’ya hükümdarlık yolunu açtı ve 16 Safer 1171 (30 Ekim 1757) Pazartesi günü tahta çıktı, 4 Kasım Perşembe günü kılıç alayı yapıl­dı. Cülusun onuncu günü eşkinci ve emek­liler dahil olmak üzere askere bahşiş da­ğıtıldı. Tahta çıkışı Petersburg, Viyana ve Berlin’e yollanan özel elçilik heyetleri vası­tasıyla resmen duyuruldu.

III. Mustafa’nın ilk icraatı geniş kitleleri memnun edecek izler taşır. Mukataat ve zeamet rüsumunun affı ve yenilenmesi gereken berat harçlarının yarıya indirilme­si bu anlamdadır. Ardından hac yolunun güvenliğini tehdit eden gelişmelere son vermek üzere sert önlemler aldı, bilhas­sa kötü idare edilmekte olan Evkâf-ı Ha­remeyn Mukâtaası’na düzen vermeye ça­lıştı. Bunların taliplerine defterdar vasıta­sıyla satılması kararlaştırılarak yolsuzluk­lara karışan Eski Saray Baltacı Ocağı’nı kaldırdı. Dârüssaâde ve Silâhdar ağalarının haslarını ilga etti. Böylece 1000 keseden fazla tasarruf sağlandı. Bu meblağ 1172′-de (1759)2000 keseye çıktı. Saray masraflarını kıstı. Ancak bu tedbirleri kendisini hasislik töhmeti altın­da bırakmıştır. Tasarruf ve hesabını bilme arzusu, döneminde defterdarlık kurumu­na önem kazandırmıştır.