III. Edward Kimdir, Hayatı, Dönemi, Hakkında Bilgi
Fransa kralı IV. Charles çocuğu olmadan ölünce, annesi yoluyla Fransa tahtında hak iddia eden Ed-ward, VI. Philippe’in taç giymesine razı oldu. Ancak İngiltere’nin Flamanlar’ia yaptığı yün ticaretinin Fransa tarafından engellenmeye çalışılması, Gaskon-ya’mn İngiliz egemenliğine girmesine karşılık Fransa’ nın İskoçya’yı İngiltere’ye karşı kışkırtması,Edtvard’ m Fransa tahtı üzerindeki iddiasını tekrarlamasına yol açtı. Bu da İngiltere ile Fransa arasında kesintilerle süren ve tarihte “Yüzyıl Savaşları” (1337-1433) olarak bilinen bir dizi savaşın başlangıcı oldu. III. Edward, 1339 ve 1340’ta Fransa’yı işgal etme denemelerinden sonra 1340’ta Flamanlar’ın tam desteğini sağlamak için kendisini Fransa kralı ilan etti.
Temmuz 1340’ta Fransız donanmasını Sluys’da (Sluis) bozguna uğratan III.Edward, Fransa’yı işgale başladı. Ağustos 1346’da Edward’xn büyük oğlu Prens Edward’ın da (Kara Prens) bulunduğu Crecy Savaşı’nda İngilizler büyük bir zafer kazandı; 1347’de uzun süren bir kuşatmadan sonra Calais kenti ele geçirildi. Ancak bu başarılara karşın cephanesi tükenen Edward, Fransa’yla ateşkes imzalayarak İngiltere’ye dönmek zorunda kaldı. Bu arada savunmasız kalan İngiltere’ye VI. Philippe’in desteğiyle saldıran II.David komutasındaki İskoç orduları 1346’da Ne-ville’s Cross’ta (Neville Geçidi) bozguna uğratıldı.
1348-1349 arasında tüm Avrupa’da başgösteren veba salgını nüfusun üçte birini yok etti ve Ingiltere’ de sosyal ve iktisadi bir bunalımın doğmasına yol açtı. Çeşitli yasalarla işçi kıtlığı ve ücret-fiyat artışları önlenmeye çalışılırken, savaş yeniden başladı. III.Ed-ward’m başarısızlıklarına karşın oğlu Kara Prens, 1356’da Poitiers’de bir zafer kazanarak Fransa kralı
II. John ve oğlunu tutsak etti. 1359’da imzalanan Londra Antlaşması Fransa’da kabul görmeyince III. Edsvard Fransa’ya başarısız bir akın yaptı. Bunun üzerine 1360’ta imzalanan Bretigny Barış Antlaşması’ yla Edtvard, Akitanya bölgesine karşılık Fransa tahtı üzerindeki hakkından vazgeçtiğini açıkladı.
Yaşamının son yıllarında yönetimi oğlu Lances-ter Dükü Gaunt’lu John’a bırakan Edward, krallık meclisinde iki karşıt grubun başı olan John ve Kara Prens’in çekişmelerine seyirci kaldı. Kara Prens’in 1376’da ölümü üzerine yönetim tümüyle Gaunt’lu John’un eline geçti. Edward, özellikle donanmayı güçlendirmeye çalıştı. Fransa tahtı üzerinde hak talep etmesi, Yüzyıl Savaşları’nı başlattığı gibi 1801’e değin tüm Ingiltere krallarının kendilerini Fransa kralı olarak görmelerine de yol açtı.
• KAYNAKLAR: E.W.M.Balfbur-Melville, Edward III and David II, 1954; H.S.Lucas, The Low Countries and the Hundred Years’ War, 1326-1347, 1929; R.Nicholson, Edıvard III and the Scots, 1327-1335, 1965.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi