Tarihi Şahsiyetler

III. Antiokhos (Büyük) Kimdir, Hayatı, Dönemi, Hakkında Bilgi

ANTİOKHOS III [Büyük] (İÖ 242-187)

Selevkos kralı. Çökmekte olan devleti büyük bir imparatorluk durumuna getirmiştir.

Babil’de doğdu. Susa’da (bugün İran’da) öldü. II. Selevkos’un oğludur. Kardeşi III. Selevkos’un İÖ 223’te bir suikast sonucu öldürülmesi üzerine kral oldu. İÖ 222’de Media Satrabı Molon başkaldırarak bağımsızlık ilan etti. İÖ 220’de Molon’un ayaklanmasını bastırdı. İÖ 219-216 arasında Dördüncü Suriye Savaşı’nda Akdeniz’in önemli limanlarından Selevkia in Pieria (Suveydiye), Tyre ve Ptoemais’i denetim altına aldı. Lübnan’ı, Filistin’i ve Suriye kıyılarını ele geçirdi. Ama İÖ 217’de Mısır hükümdarı IV. Ptolemaios Filopatos karşısında yenildi ve yapılan antlaşma ile Selevkia in Pieria dışında aldığı bölgeleri geri verdi. Suriye savaşından sonra Anadolu Satrabı Akhaeus’un ayaklanmasını bastırdı. İÖ 212-205 arasında süren Doğu Seferi’nde ülkesinin sınırlarını Parthia’ dan Hindistan’a dek genişletti. Doğuda ele geçirdiği bölgelerde vasal devletlere dayanan bir yapı kurdu. Antiokhos’u İskender’e benzeten Yunanlılar, onu da “Büyük” lakabıyla anmaya başladılar.

İÖ 198’de Mısır’a bir sefer düzenleyerek Güney Suriye’yi işgal etti. “195 Antlaşması” ile bu bölgeyi kendi topraklarına kattı. Bundan sonra Büyük İskender’in imparatorluğunu yeniden kurmak için Avrupa üzerine bir sefer düzenledi ama Mısır’ın bir komplo hazırladığı söylentileri üzerine Antakya’ya döndü. Roma karşısında yenilen Hannibal’i sarayına davet ederek danışmam yaptı. İÖ 192’de Yunanistan’a savaş açtı. 191’de Güney Tesalya’da İÖ 190’da Manisa’da yenilgiye uğradı. Böylece Romalılar Anadolu’daki Selevkos egemenliğine son verdiler. İÖ 189’daki Apameia Antlaşması ile Antiokhos, Anadolu’daki Roma egemenliğini tanıdı ve donanmasından vazgeçti. Egemenliği Suriye, Mezopotamya ve Batı İran’la sınırlı kaldı. Oğlu Selevkos’u Suriye’de naip olarak bıraktı ve Luristan’a çekildi. İÖ 187’de Susa yakınındaki bir tapınakta öldürüldü.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi