III. Amenofis Kimdir, Hayatı, Dönemi, Hakkında Bilgi

AMENOFİS III ( ? – İÖ 1379)

Mısır firavunu. Büyük bir bayındırlık atılımını başlatmıştır.

III.    Tutmosis’in oğludur. III. Amenotep olarak da anılır. 1417’de Mısır’ın siyasal ve iktisadi gücünün en üst düzeyde olduğu bir dönemde tahta çıktı. Mısır, Yakındoğu’daki en önemli egemen güç durumundaydı. Ülkenin sınırları Nil’in Dördüncü Çavlan’ından Fırat nehri kıyılarına dek uzanıyordu.

III.    Amenofis, hükümdarlığının ilk yıllarında, Numibia’da (Sudan) çıkan ayaklanmayı bastırmak amacıyla iki sefer düzenledi. Nil deltasında çıkan karışıklıkları da en güvendiği subaylardan birinin oğlu olan Amenotep sona erdirdi. Bu olaylar dışında hükümdarlık dönemi barış içinde geçti.

Firavun olduktan kısa bir süre sonra, Tiy adında halktan bir kadınla evlendi. Akıllı ve becerikli bir kadın olan Tiy’i başkraliçe ilan etti. Tiy, Amenofis döneminde olduğu gibi oğlu Akenaten döneminde de etkin konumunu sürdürdü.

Firavunluğunun ilk on yılında sporcu kişiliğini ve cesaretini ortaya koyacak etkinliklere önem verdi; büyük av partileri düzenledi. Yaklaşık otuz yıl süren sonraki dönemde ise büyük bir bayındırlık atılımma girişti. Bu yıllarda mimarlık, heykeltraşlık ve öbür güzel sanatlar en gelişkin dönemini yaşadı. Batı Teb’de, ölülerin gömülmesi için yapılan tapmak, o döneme değin yapılanların en büyüğüydü; ancak dokuzuncu hanedanlık sırasında yıkıldı. Memnon Dev Heykelleri olarak anılan kendi heykelleri ise sağlam olarak günümüze ulaşmıştır. Luksor tapınağının önemli bölümleri, Karna tapmağının kapısı da III. Amenofis döneminde yapıldı.

Aton Tanrısı’nın (güneş yuvarlağı) saygın bir konuma yükseltilmesi III. Tutmosis ve II.Amenotep döneminde olmuştu. Ama, III. Amenofis, donanmasına ve sarayına Aton’un adını vererek bu yeni tanrıyı onurlandırdı ve resmilik kazandırdı.

III.    Amenofis, dönemindeki öteki güçlü krallarla diplomatik ilişkiler kurdu. III. Amenofis ve oğlu Akenaten döneminin siyasi arşivi niteliğini taşıyan Amarna Yazıtları, diplomatik ilişkilerin Asur, Kıbrıs ve Mısır’ın Suriye’deki vasallıklarına dek uzandığını göstermektedir. Amenofis, ayrıca, diplomatik ilişkilerini güçlendirmek için Mitanni ve Babil krallarının kızları ve kız kardeşleriyle siyasi evlilikler yapmıştır.

III. Amenofis öldükten sonra Krallar Vadisi’nin batı bölgesinde kendisi için hazırlanmış büyük kaya mezarlığına gömüldü.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi