II. Mervan Kimdir, Hayatı, Dönemi, Hakkında Bilgi
Ebû Abdilmelik Mervân b. Muhammed b. Mervân b. el-Hakem el-Hımâr el-Ümevî el-Ca’dî (ö. 132/750) Son Emevî halifesi (744-750).
70-76 (689-695) yılları arasında el-Ce-zîre’de doğdu. Halife Abdülmelik b. Mervân’ın kardeşi olan babası uzun yıllar el-Cezîre ve İrmîniye valiliği yapmış, bu görevi sırasında Bizans ve Kafkasya cephelerinde düzenlenen seferiere kumanda etmişti. Annesi Kürt asıllı bir câriyedir. Mervân’ın en meşhur lakabı “Hımâr”ın (eşek) ona savaşlardaki sabrı sebebiyle veya düşmanları tarafından hakaret olarak verildiği bildirilmektedir. Süryânî tarihçilerine göre ise bu lakabı eşek otu / dikeni denilen çiçeği sevmesi dolayısıyla almıştır. Diğer bir lakabı da görüşlerinden etkilendiği hocası Ca’d b. Dİrhem’e nisbetle verilen Ca’dî’dir.
Mervân’a dair kaynaklarda yer alan ilk bilgi, 105 (723-24) yılında Bizans’a karşı düzenlenen sefere kumanda ederek Konya ve Kemah’ı zaptetmesiyle ilgilidir. Daha sonra Kafkas cephesinde savaşan Mervân, 1l4’te(732) Halife Hişâmb. Abdülmelik tarafından emrinde savaştığı Mes-leme b. Abdülmelİk’İn yerine el-Cezîre, İrmîniye ve Azerbaycan valiliğine tayin edildi. Askerî bakımdan önemli oian bu bölgede kaldığı on İki yıllık süre içinde Ha-zarlar’a karşı başarılı seferler düzenledi. Askerî teşkilâtlanma ve savaş taktikleri hususunda yenilikler yaptı.
Mervân, HişânYın ölümü üzerine yerine geçen Halife Ii. Velîd’e gönderdiği biat mektubunda Emevî zihniyetiyle örtüşen bir üslûp kullandı. Kendisini bu önemli göreve getiren Hişâm’ı zalim olarak nitelerken yeni halifeyi överek onun gönlünü aldı. II. Velîd’in, Emevî ailesinden Yezîd b. Velîd’in (ili. Yezîd) liderlik yaptığı bir isyan sonucu öldürülmesi, siyasî tecrübesini arttırmış güçlü bir vali ve kumandan olan Mervân’a tahta giden yolu açmış oldu. Mervân. Velîd’in intikamını almak ve onun iki oğlunun halifelik haklarını savunmak iddiasıyla III. Yezîd’e karşı isyan etti. Ordusunun başında İrmîniye’den ayrılıp el-Cezîre’ye geldi. Ancak Derbend’de vekil bıraktığı Sabit b. Nuaym ve emrindeki Suriyeli Yemenliler’in III. Yezîd’e biat ettiğini duyunca geri dönmek zorunda kaldı. Suriye’ye götürmek vaadiyle itaatlerini sağladığı isyancı birliklerle Harran’a gitti ve onları terhis ederek Suriye’ye gönderdi. Ardından Suriye üzerine gitmek için hazırlıklarını tamamladığı sırada III. Yezîd’in kendisini el-Cezîre, İrmîniye, Musul ve Azerbaycan valiliğine getirmek istediğini bildiren mektubunu aldı. Teklifi kabul edip isyandan vazgeçti ve Yezîd’e biat etti.