Tarihi Şahsiyetler

II. Abbas Hilmi Kimdir, Hayatı, Hakkında Bilgi

Abbas Hilmi II (1874-1934), Mısır hidivî. Mısır Hıdivi, Tevfik Paşanın oğludur. 14 Temmuz 1874’te İskenderiye’de doğdu. Bir süre kardeşi Mehmed Ali ile birlikte Viyana’da Theresianum okuluna devam etti. Viyana’da iken babasının 7 Ocak 1892de ölümü üzerine Osmanlı Devleti tarafından Mısır hidivliğine ta­yin edildi. Osmanlı hükümeti bu sırada Avrupa’daki temsilciliklerine gönderdiği telgraflarda, hidiv üzerindeki nüfuzunu göstermek gayesiyle. Abbas Hilmi’nin Mısır’a giderken İstanbul’a uğramasını ve buradan kendisine tahsis edilecek bir vapurla gitmesini istedi. Fakat Abbas Hilmi bir bahane bu­larak İstanbul’a gelmedi; Avusturya im­paratorunun tahsis ettiği bir vapurla Kahire’ye gitti ve törenle görevine baş­ladı.

Abbas Hilmi’nin çok genç ve idarî iş­lerde tecrübesiz olması sebebiyle Os­manlı hükümeti, yıllarca Mısır fevkalâde komiserliği yapmış ve Mısır’ın idarî işlerinde büyük tecrübe kazanmış bulu­nan Ahmed Muhtar Paşa’yı hidive “Müsteşâr-ı hâs” tayin etti. Böylece Mı­sır üzerinde büyük nüfuza sahip olan İngiltere’nin hidive yapacağı tesir ve telkinleri büyük ölçüde önlemeyi dü­şündü.

Hidivliğinin ilk yıllarında İngiliz idare­sine karşı muhalif bir siyaset takip eden Abbas Hilmi, önce reîs-i nüzzarliğa Fahri Paşa’yı getirmek istedi. Daha sonra da Mısır’da İngiliz subayları tara­fından idare edilen orduyu tenkit etme­ye başladı. Bu yüzden, Kahire’deki İngi­liz konsolos ve temsilcileriyle anlaşmaz­lığa düştü; hatta bu anlaşmazlık bir ara çok ileri bir safhaya vardı. Fakat Riyaz Paşa’nın kurduğu nazırlar heyeti iki tarafça da kabul edilince bu kritik durum atlatıldı. Bu arada Fransız-İngiliz ittifakı neticesinde Fransızlarla arası açılınca İngilizler’e yaklaştı. Abbas Hil­mi’nin ilk bakışta Mısır’daki İngiliz ida­resine muhalif bir siyaset takip ettiği görülmekteyse de bu siyasetinin uzun ömürlü olmadığı ve kısa bir süre sonra İngilizler’in tesirine girdiği anlaşılmak­tadır. Bu durum, el-Ehrâm gazetesi sa­hibi Beşâre Tekla’nın İstanbul’a gön­derdiği mektuplarda da açık bir şekilde görülmektedir.

İlgili Makaleler