İfrit Nedir, Ne Demektir Tanımı, Anlamı

İfrit. İfrit genellikle, hasmını yenen, onu toza, toprağa (afar) bulayan, sonra, işini başarıyla yapan kimseye denilmektedir. Bir başka manada, kuvvetli, adi manada da “kurnaz”, “hilekar” yerine kullanılmaktadır (Zemahşeri ve Beyzavi, XXVII, 39 tefsiri; Lisan, VI, 263,). Bu kelimenin Kur’an’da geçtigi tek yer (Neml suresi, 39. ayet) “cinlerden bir ifrit” ibaresidir. Buna atfen ifrit kelimesi bilhassa cinler için kullanılmıştır. Fakat, baslangıçta genel bir sıfat idi; öyle ki, Kur’an’ın yukarda zikri geçen ibaresini “kuvvetli bir cin” şeklinde anlayabiliriz. Metinlerden bir ‘ifrit” tabirine, Peygambere atfedilen iki hadiste rastlamaktayız (Damiri, Hayavan, Kahire, 1313, I, 179, is v. dd., II, 104, 22 v. dd., cin ve ifrit kelimelerinde), Fakat çok gecmeden ifrit kelimesi, cin yerine, bilhassa şeytani ve habis olan bir gurup cin’i ifade etmek için, kullanılmaya başlanmıştı. Ragib, Müfredat (s. 393) adlı eserinde, bu kelimenin insanlara sadece mecazi manada tatbik edildiğine işaret ediyor. Taberi ( Tafsir, XIX, 93) de ifrit’i yalnızca cin’lere inhisar ettiriyorsa da, msl. gul’de oldugu gibi, ifrit ile özel bir sınıf cin’leri ifade etmiyordu (krs. Akam ul-marcan, s. 17 v.d. ‘daki tasnif (asnaf); Fihrist (s. 309, 2) ‘te afarit genel bir sıfattir; cin’leri de, şeytan’ları da içine alır. Aynı şekilde bu kelimenin husumet ifade eden manasi kaybolmuş gibidir. Bin bir gece masalları’nda (Galland’in 14. asır yazması, İki şeyhin hikayesi, 7. gece) hayır sever bir müslüman kadın için şöyle denilmektedir: sarat ‘ifrita cinniya “bir ifrita, cinniya oldu”). Mısır’da bu kelime katledilen veya eziyet içinde ölen bir adamın hayaleti manasını kazandı ( Lane, Modern Egyptians, X. fasil; Willmore, Spoken Arabic of Egypt, s. 371 v. dd.; “Niya Salima”, Harems et Musulmans d’Egypt, XIV. fasil; St. John, Two years residence in a Levantine family, XX. fasil).

Bugün ifrit kelimesi, ilk manası olan kuvvetli ve sert adam manasını muhafaza etmektedir: msl. rivayete gore, Kahire’deki Ilarat ül-‘ifrit’te eskiden bir harami (eşkiya) otururmuş. Mecazi manada: “İçimdeki bu ifriti öldürmek, sükûnumu bulmak için kendimle cenk ettim.” -H. C. Yalçın. Fakat, ifrit, modern Arapçada, genellikle, cinni, kuvvetli, hain ve kurnaz manalarına gelmektedir.