Edebi Şahsiyetler

İbrahim Hakkı Konyalı Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

İbrahim Hakkı Konyalı (1896-1984) Tarihçi, yazar ve kitabe uzmanı.

Konya’da doğdu. Babası Nalbantzâde Mustafa Efendi’dir. Kendi ifadesine göre ailesi baba tarafından Anadolu Selçuklu-ları’na, I. Alâeddin Keykubad dönemine kadar iner ve Mevlânâ Celâleddîn-i Rû­mî’ye dayanır. İlköğrenimini Konya’da Rüşdiyye-i Füyûzât-ı Hamîdiyye’de gördü. Daha sonra Bekir Sami Paşa Medresesi’-nin yerine yapılmış olan Islâh-ı Medâris-i İslâmiyye’ye devam etti. Burada Arapça öğrendi. Medrese eğitimi sırasında Er­zurumlu İbrahim Hakkı’nın Mârifetnâ-me’sinin etkisinde kaldı ve Hakkı ismini benimsedi. 1. Dünya Savaşı esnasında açı­lan Şimendifer Mektebi’ni bitirerek Tür­kiye’nin ilk demiryolcusu oldu. İlk devlet görevi Batum’da istasyon müdürlüğü­dür. Ardından Konya Sanayi Mektebi’nde Türkçe öğretmenliği, İstanbul Meşihat Dairesi’nde ders vekâleti halifeliği, Baş­bakanlık Arşivi, Askerî Müze ve Vakıflar Genel Müdürlüğü’nde uzmanlık yaptı. Va­kıflar Genel Müdürlüğü’nün Türk Vakıf Hat Sanatları Müzesi’nin kuruluşunda bü­yük payı oldu.

İbrahim Hakkı Konyalı yazı hayatına ilk defa Konya’da Meşnk-i İrfan gazetesin­de başladı. Babalık gazetesinde yazıla­rını sürdürdü. Bu arada Hak Yolu İsimli dergiyi ancak altı sayı yayımlayabildi. İntibah’ta başyazarlık yaptığı gibi Mütare­ke yıllarında Tercümân-ı Hakikatte daha çok tarihî konuları ele alan makale­ler yazdı. İstanbul’a geldiği yıllarda Zekeriya Sertel, Halil Lütfi Dördüncü, Selim Ragıp Emeç ve Ali Ekrem Uşaklıgil’in çı­kardığı Son Posta’da çalıştı. Gazetenin kapatılması üzerine Tan gazetesinde yaz­maya başladı. Daha sonraki yıllarda Va­tan, Yeni Sabah, Hergün, Bugün, Yeni İstanbul, İstiklâl ve Yeni Asya -gazete­lerinde, Foto Magazin, 7 Gün, Örnek, Tarih Dünyası, Tarih Konuşuyor, Va­kıflar Dergisi, Vakıflar Bülteni ve Türk Yurdu dergilerinde çeşitli yazılar kaleme aldı. Niyazi Ahmet Banoğlu ile birlikte Ta­rih Dünyası Dergisi’ni çıkardı, onunla aralarının açılması üzerine Tarih Hazi­nesi isimli bir dergi yayımladı. Bazı yazılarında gerçek soyadı olan Atis’i kullan­dığı da olmuştur. 20 Ağustos 1984 tari­hinde Konya Akşehir’de vefat etti, cena­zesi İstanbul’a getirilerek 21 Ağustos’ta Karacaahmet Mezarlığı’na defnedildi.

Konyalı’nın en önemli hizmetlerinden biri, Bulgaristan’a satılan Osmanlı arşiv belgeleriyle ilgili ilk haberi Son Posta ga­zetesinde yazarak (13 Mayıs 1931) durum­dan kamuoyunu haberdar etmesi ve ar­dından bu evrakın bir kısmının geri alın­masını sağlamasıdır. Bu konuda Açık Söz gazetesinde 1936 yılında bir seri yazı ka­leme almıştır. Hayatı boyunca topladığı belge, fotoğraf ve yazılı basınla ilgili do­kümanları, Üsküdar’da Vakıflar Genel Mü­dürlüğü tarafından 1979’da kurulan İb­rahim Hakkı Konyalı Vakıf Kütüphanesi ve Arşivi’ne bağışladı. Bu kütüphane ha­len Üsküdar Selimiye Camii Hünkâr Kasrı’nda hizmet vermektedir. İbrahim Hakkı Konyalı, Kültür Bakanlığı Yüksek Hizmet ödülü ile (1979) Konya Selçuk Üniversite­si fahrî doktorluk unvanına (1981) sahip­tir.

İlgili Makaleler