İbn Tumart Hayatı, Fikirleri, Mücadelesi

Reformist İslam alimi, Filozof ve siyaset adamı, tam adı Ebu Abdullah Muhammed İbn Tumart olan (D.1080 – Ö.1130) Güney Fas’ta Berberiler’in hakimiyeti olan dağlık bir bölgede doğdu. Tinmel’de öldü. Küçük yaşta din ilimlerine ilgi duyup öğrenmeye başladı. Bilgisini artırmak amacıyla Doğu İslam ülkelerine seyahate çıktı.Bu uzun seyahatte Ebû Bekr el-Turtuşi, Ebû Bekr el-Şashi ve Gazali gibi bilginlerle görüştüğü söylenir. İmam Eş’ari ve Gazali’nin görüşlerinden etkilendi.

Doğu seyahatinde bilgisini ilerleten İbn Tumart Sünni İslamın temel prensiplerini Yeni-Platonculuk ve Şiilik’le birleştirerek yeni sosyal düzen kurulması lazım geldiini ve Allah’ın kendisine böyle bir görev verdiğini, Şiilik inancında kaybolduğu zamandan bu yana beklenen on ikinci imam olan Mehdi’nin kendi kişiliğinde ortaya çıktığını iddia etti.

Kuzey Afrika’ya döndüğünde açıktan Mehdi olduğunu ilan ederek düşüncelerini açıkıça yaymaya ve Marakeş’te Murabıt Devleti’ne karşı ayaklanıp ona inananlarla birlikte dağlara çekildi. Tinmel’de yeni bir devlet kurdu, fikirlerini yaymak ve geliştirmek için iki yıl daha  çalıştıktan sonra aynı yerde öldü. İbn Tumart’ın fikirleri yaşadığı bölgede ve özellikle Berberileri uzun zaman etkilemiştir.