İbn Nefis Hayatı, Felsefesi, Eserleri (İslam Filozofları)

İBN NEFİS, (Annafis; MS. 1210 – 1288): İslam dünyasında isminden söz edilmesi gereken hekimlerden biri de İbn Nefis’tir. Dostları onu kısaca, Ali bin ebu’l-hazm el-kureş ed-dımeşki el-mısri eş-şafii diye çağırırlardı. Künyesi Ebu’l-Hasan dır. Lakabı ise Alaeddin’dir. İbn-i Nefis adıyla meşhur oldu. 13. yüzyılın ünlü bir hekimi olan Nefis Şam’daki Nurettin Zengi hastanesinde ve daha sonra Kahire’de çalışmıştır. “İbn Sina Kanunu’nun Anatomi Kısmına şerh” adlı eserinde Galen’in dolaşım sistemine itiraz etmiştir. Galen’in ileri sürdüğü kalbin sağ ve sol karıncığı arasındaki duvarda deliklerin bulunduğu görüşünü reddetmiştir. Nefis’e göre söz konusu yerde herhangi bir delik bulunmamaktadır. Bu da kalbin sağ tarafına gelen kanın akciğerlere gidip oradan sol karıncığa geçmesi demektir. Yani, günümüzde bildiğimiz küçük kan dolaşımı dediğimiz; pulmoner dolaşım sistemini tanımlamıştır. Bu açıklama zamanında İslam ve Osmanlı dünyasında biliniyor olmasına rağmen Avrupa tarafından fark edilmemiştir.
HacettepeÜTF

filozof/ibnnefis
İbn Nefis

“İbn Nefis onüçüncü yüzyılda yaşamış olan önemli bir bilim adamıdır.1210 yılında Şam’da doğmuştur. O dönemde Şam önemli bir kültür merkezi idi. Özellikle tıp bilimi açısından Şam’ın özel bir yeri olduğu bilinmektedir. İbn Nefis bu müsait ortamda tıp tahsil etmiştir.O devirde müstakil bir tıp okulu yoktu; hastahaneler aynı zamanda tıp öğretimini de yürüten kurumlardı. İbn Nefis tıp tahsilini Nurettin Zengi Hastahanesinde yapmıştır. Oradaki öğretmenleri arasında Muhazza’bad-Din Abdurrahim b. Ali (öl. 1230) zikredilebilir. İbn Nefis tıp tahsilinin yanı sıra gramer, mantık, ve hukuk tahsil etmiştir. Daha sonra Kahire’ye giden İ b n Nefis, orada Nasırı Hastahanesinde çalışmıştır. Onun, tedavinin yanı sıra bir çok öğrenci de yetiştirmiş
olduğunu biliyoruz. Onun öğrencilerinden biri de İbnü’l-Kuff’tur.İbn Nefis Arap Dilinde otorite olarak kabul edilmiş; çağdaşı Bahaeddin Muhammed b. el-Nakkaş tarafından da hürmetle zikredilmiştir.İbn Nefis 18 Aralık 1288 tarihinde Kahire’de ölmüştür. O bütün emlakını ve kütüphanesini Mansuriye Hastahanesine bırakmıştır.

İbn Nefis çeşitli eserleri olan bir bilim adamıdır. Onun tıp bilimi dışında vermiş olduğu eserler arasında el-Muhtasar fi İlm-i Usul el-Hadis, er-Risale el-Kamiliye fi’s-Sıra en-Nebeviye‘yi verebiliriz.

Onun belli başlı tıp eserleri arasında el-Muhtar min el-Agdiye,Tefasir el-İlal ve Abad el-Emrad, Şerh Fusul l’İbokrat, Şerh Takdimat el’Ma’rife li İbokrat, Şerh al-Mesâil et-Tıbbiye li Hüneyn, ve el-Mucez fi’t-Tıb‘ı verebiliriz.

Bu eserlerden ilki, yani el-Muhtar min el-Agdiye adlı eser diyet ve gıda maddeleri konusundadır.Burada İbn Nefis, bize çeşitli gıda maddeleri
ve yararları hakkında bilgi vermektedir. Ayrıca günümüz için ilginç olan bir konu, yani sağlıklı beslenme konusunda burada ayrıntılı bilgi bulmak mümkündür. Onun tıp eserlerinden bazıları, yukarıda zikredilen adlarından da anlaşılabileceği üzere, bazı meşhur tıp otoritelerinin eserleri üzerine yazılmış şerhlerdir. O, İbn Sina’nın, Hippokrates’in ve Hüneyn İbn İshak’ın eserleri üzerine şerhler yazmıştır. Bunlardan İbn Sina’nın meşhur eseri Kânun fi’t-Tıb adlı eseri üzerine yazmış olduğu şerh şüphesiz bunlardan en meşhurudur.

İbn Nefis’in önemli tıp eserlerinden biri de el-Mucez fî’t-Tıb eseridir. Bu eser zamanında Ve daha sonra yüzyıllar boyu el kitabı olarak kullanılmıştır.”

Kaynak Prof. Dr. Esin KAHYA- İBN NEFİS VE ESERİ, EL-MUCEZ
filozof/ibn_nefis

İbn Nefis

İbn Nefis (İbn el-Nefis) tam künyesi ile Alaaddin Ebu’l-A’lâ Ali ibn Ebi’l-Hazm el-Kureşî ed-Dımeşkî (Arapça: علاء الدين أبو الحسن عليّ بن أبي حزم القرشي الدمشقي ) (d. 1213 – ö. 1288) Arap İslam bilgini, bilim adamı. Birçok farklı dallarda çalışmaları bulunan İbn Nefis, hekim, anatomi uzmanı, fizyolog, cerrah, oftalmolog (göz hekimi), psikolog, astronom, kozmolog, ve jeolog idi. Bunların yanı sıra sosyal ve beşeri bilimlerde de birçok çalışmaları olan İbn Nefis, hafız, muhaddis, Şafii (mezhebi) hukukçusu, Sünni teolog, İslam filozofu, mantıkçı, sosyolog, romancı, bilim kurgu yazarı, gramerci, dilbilimci ve tarihçidir. İbn Nefis Şam’da doğmuş, Kahire’de çalışmıştır.

İbn Nefis pulmoner dolaşım ile birlikte kılcal damar ve koroner dolaşımları da ilk keşfeden kişi olmasıyla tanınmıştır. Zira bunlar dolaşım sisteminin temelini oluşturmaktadır; nitekim kendisi bu keşifleri sebebiyle dolaşımsal fizyolojinin babası ve “Orta Çağın en büyük fizyoloğu” olarak görülmüştür.

İbn Nefis ayrıca deneysel tıbbın, postmortem otopsinin ve insan diseksiyonunun erken savunucularındandır. Metabolizma kavramını ilk tanımlayan kişi olan İbn Nefis, ek olarak İbn-i Sina ve Galen’in anatomik ve tıbbî sistemlerinden ayrılan yeni fizyoloji, anatomi, psikoloji ve nabız sistemleri geliştirmiş, bu sistemlerde kendisinden önceki hekimlerin ortaya attığı veya kabul ettiği çeşitli fizyolojik, anatomik vb. hatalara yer vermemiş, yeni fizyoloji sisteminde vücut bölgelerini betimlemek için çeşitli şemalar, şekiller kullanmıştır.

Tıp bilimine yaptığı katkıların yanı sıra İslam dini ilimlerini konu alan eserler de kaleme almıştır; özellikle hadis ilmine dair kaleme aldığı Muhtasar fî İlm-ı Usûl el-Hadîs (“Hadis Usûlünün Kısa Bir Açıklaması”) eseri önem arz eder ki bu eserinde hadis ilimi için daha akılcı ve mantıksal bir sınıflandırma ortaya atmıştır. Ayrıca Arapça edebî eserler de vermiş, kurgusal edebiyata katkıda bulunmuştur. Bunlardan en kayda değeri er-Risaletü’l-Kâmiliyye fi’s-sîreti’n-nebeviyye (Theologus Autodidactus) isimli eserdir. Hikâyede ıssız bir adada kalan bir çocuğun ergenliğe giriş süreci ele alınır; İbn Nefis bu hikâye temelini kullanarak çeşitli dinî, felsefî ve bilimsel temaları ve görüşlerini ortaya koymuştur.

Vikipedi