WordPress veri tabanı sorunu: [Disk full (/var/tmp/#sql_4a81b_1.MAI); waiting for someone to free some space... (errno: 28 "No space left on device")]
SHOW FULL COLUMNS FROM `unaqb_options`

I. Gustav Kimdir, Hayatı, Dönemi, Hakkında Bilgi – Sosyolojisi.com
Tarihi Şahsiyetler

I. Gustav Kimdir, Hayatı, Dönemi, Hakkında Bilgi

GUSTAF I (1496-1560)

İsveç kralı. Ülkesini bağımsızlığına kavuşturmuş, Reform Hareketi’ni başlatmıştır.

12 Mayıs 1496’da Uppland’da doğdu, 29 Eylül 1560’ta Stockholm’de öldü. İskandinavya tarihinde önemli Dİler oynayan Vasa ailesindendir. Vasa ailesi evlilik yolu ile naib ailesi olan Sture ailesine bağlanmıştı. Gustaf, eğitimini Stureler’in yanında tamamladı.

I.Naib Sten Sture’nin ordusunda, Danimarka Kralı Il.Christian’a (1513-1523) karşı savaştı. 1518’de Danimarka ile yapılan antlaşma gereği, Il.Christian’a rehine olarak gönderildi. Gustaf, Eylül 1519’da kaçarak, Lübeck’e (bugün FAG’de) gitti. Lübeck yöneticilerinden yardım görerek 31 Mayıs 1520’de İsveç’e döndü. Sten Sture’nin ölümü üzerine İsveç’e egemen olan Danimarka, Kralı Christian, Kasım 1520’de aralarında Gustaf’ın babasının ve amcalarının da bulunduğu bazı soyluları öldürterek durumunu sağlamlaştırmak istedi. İsveç direnişinin merkezi olan Dalarna’ya kaçan Gustaf, yerel yöneticilerin ve halkın desteğini kazanmayı başardı. 23 Ağustos 1521’de İsveç naibi seçildi. Haziran 1522’de Danimarka’nın iktisat politikasından zarar gören Lübeck’li tüccarlar, Gustaf’a asker ve malzeme yardımı yaptılar. Gustaf, 6 Haziran 1523’te toplanan Ulusal Meclıs’ce kral seçildi. Kuşatılan Stockholm, 20 Haziran 1523’te İsveçli-ler’in eline geçti. Ekim 1523’te Finlandiya’daki son kaleleri de alan Gustaf, Danimarkalılar’ı İsveç toprakları dışına çıkarttı. Yeni Danimarka Kralı I.Frederik (1523-1533) 1524’te İsveç’in bağımsızlığını ve Danimarka ile olan birlikten ayrıldığını kabul etti.

Gustaf, bağımsızlıktan sonra önemli iç sorunlarla uğraşmak zorunda kaldı. Devlet harcamalarını karşılamak ve Lübeck’e olan borcun ödenebilmesi için yeni vergiler koydu. Gustaf’ın Protestanlık’ını ileri süren ve vergilerden yakınan Dalarnalılar, Sture ailesini desteklemeye başladılar. Güçlü bir hükümdar istemeyen soylular da Gustaf’a karşı muhalefete geçtiler. Gustaf, Dalarnalılar’ın 1525, 1527-1528 ve 1531’deki ayaklanmalarını güç kullanarak bastırdı. Gustaf, artan harcamaları karşılamak için kilisenin elindeki olanaklardan yararlanmayı düşündü. Reform yanlısı Olof Peterson ile işbirliği yaparak, İsveç’te Reform hareketini başlattı. Haziran 1527’de Vesteras’ ta bir meclis toplayarak, Protestanlık yanlısı isteklerin kabul edilmesini sağladı. Din adamlarının devlet işlerinde görev almaları önlendi. Manastırların mallarına devlet adına el konuldu. 1531’de Protestan Laurentius Petri, başpiskopos seçildi. 1544’te Vestaras’ta toplanan ikinci meclis, İsveç Protestan Kilisesi’ nin kurulmasını sağladı.

Gustaf, Alman Protestanları’nca kurulan Schmalkalden Birliği’ne girme girişimleri bir sonuç vermeyince başka bağlaşmalar yaparak dış barışı korumak istedi. Alman İmparatoru V.Charles’ın (Charles Quint) egemenliği altına düşmekten çekinerek, 1541’de Danimarka, 1542’de de Fransa ile antlaşmalar yaptı. 1542’de Protestanlık’a karşı çıkan köylüler bir kez daha ayaklandılar. Krallık güçlerini yenen ayaklanmacıların önderi Nils Dacke, Almanya’dan da yardım almak istedi ama, 1543’te yenilerek öldürüldü. 1544’te toplanan İsveç Diyeti, krallığın Gustaf’ın soyunda kalmasını kabul etti. 1557’de Rusya ile kırk yıllık bir saldırmazlık antlaşması imzalandı.

İsveç’i bağımsızlığına kavuşturan Gustaf, güçlü bir devlet örgütü kurdu, sürekli ve merkezi bir ordu ve bir donanma oluşturdu. Katolik Kilisesi ortadan kaldırıldı. Tarım geliştirildi; Kuzey yörelerinde ve Finlandiya’da yeni koloniler kuruldu; ülkeye Alman madencileri getirildi, madencilikte yeni yöntemlerin kullanılmasına başlandı. Hansa Birliği’ne bağlı Alman kentlerinin Baltık ticaretindeki tekellerini kırmak amacıyla bir ticaret filosu oluşturdu.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi