Hz. Peygamberin Süt Annesi Halime Kimdir, Hayatı, Hakkında Bilgi

Ümmü Kebşe Halîme bint Ebî Züeyb Abdillâh b. el-Hâris es-Sa’diyye. Hz. Peygamber’in sütannesi.

Hevâzin kabilesinin Sa’d b. Bekir koluna mensuptur. Ümmü Kebşe künyesiyle ve Halîme es-Sa’diyye olarak anılmaktadır.

Mekkeli aileler yeni doğan çocuklarını, çölün sağlıklı havasında büyümeleri ve fasih Arapça’yı öğrenmeleri için bedevî kabilelerden bir sütanneye verirlerdi. Sü­tanneliği kendileri için gelir kaynağı olan bedevî kadınları da zengin ailelerin ço­cuklarını tercih ederlerdi. Halîme, bir kıt­lık yılında kabilesinden bazı kadınlarla bir­likte bu amaçla Mekke’ye gittiğinde zen­gin bir aile çocuğu bulamadı; yetim olması sebebiyle Hz. Muhammed’i almakta te­reddüt gösterdiyse de boş dönmemek için ona sütanneliği yapmayı kabul etti. Halîme iki yıl sonra çocuğu sütten kesti ve ailesine teslim etmek istedi. Fakat an­nesi Amine, muhtemelen çöl havasının çocuğuna yaradığını görünce, başka bir rivayete göre ise o esnada Mekke’de veba salgını bulunduğundan çocuğun bir süre daha sütannesinin yanında kalmasını uy­gun gördü. Hz. Muhammed beş yaşına gelince Halîme onu ailesine teslim etti.

Kaynaklar bu dönemde, başta şakk-i sadr ve Halîme ile ailesinin Hz. Muham­med’i aldıktan sonra bolluğa kavuşması olmak üzere bazı fevkalâde olayların mey­dana geldiğini ve bunların bir kısmına sütanne ile sütbabanın şahit olduğunu kaydeder.

Halîme bir kıtlık yılında Hz. Muham­med’i ziyarete gidince Hz. Hatîce ona kırk koyun ve bir deve verdi. Müslüman olduğunda hemen bütün kaynakların it­tifak etmesi (bu konuda Moğultay b. Kı­lıç et’Tuhfetü’l-cestme ii-lslâmi Halîme adlı bir risale telif etmiştir, Halîme’nin daha sonra da Resûl-i Ekrem’le görüştüğü ihtimalini akla getirmektedir.

Halîme’nin ölüm tarihi kesin olarak bi­linmemektedir. Bi’setten veya Mekke’­nin fethinden önce yahut Hz. Peygam-ber’in vefatından sonra öldüğü ileri sü-rülmekteyse de onun müslüman olduğu dikkate alınarak bi’setten sonra ve Mek­ke’nin fethinden önce öldüğü tahmin edilmektedir. Bu durumda, Halîme’nin Resûl-i Ekrem’in vefatından sonra Hz. Ebû Bekir ve Ömer’e geldiği, onların da kendisine ikramda bulunduğu şeklindeki rivayetler ihtiyatla karşılanmalıdır. Ayrıca Ci’râne mevkiinde Hz. Peygamberin yanına gelen ve onun ikramda bulundu­ğu kadının da sütannesi değil sütkızkar-deşi Şeymâ olduğu anlaşılmaktadır.

Halîme’nin kocası Haris b. Abdüluzzâ hakkında da fazla bilgi yoktur. Hâris’in bi’setten kısa bir müddet sonra veya Hz. Peygamber’in vefatının ardından müslü­man olduğu şeklinde iki görüş bulunmak­ta, bunlardan birincisinin ağırlık kazan­dığı görülmektedir.

Kaynaklar. Hz. Peygamber’in Halîme’den sütkardeşleri olan Abdullah. Üneyse ve Şeymâ diye tanınan Huzâfe’nin (Ciidâ-me) müslüman olduklarını kaydeder. Re­sûl-i Ekrem’in amcasının oğlu Ebû Süfyân b. Haris b. Abdülmuttalib’in de Halî-me’den sütkardeşi olduğuna dair riva­yetler yanında bazı kaynaklarda onun di­ğer sütannesi Süveybe’den sütkardeşi olduğu belirtilmektedir.

TDV İslâm Ansiklopedisi