Hz. Muhammed -Örnekliği, Örnek Oluşu- Hakkında Bilgi

Peygamberlerin gön­derilişinin başlıca amacı, gönderildikleri toplumları veya bütün insanları Allah’ın iradesi doğrultusunda zihnî ve amelî planda değiştirme ve dönüştürmedir. Peygamberleri eğitimci, düşünür vb. Ki­şilerden ayıran en önemli özelliklerinden biri onların vahiy yoluyla kendilerine bildi­rilen inanç, ibadet, ahlâk ilkelerini tebliğ etme yanında bunların anlaşılması ve uy­gulanması hususunda insanlara model olma sorumluluğu taşımalarıdır. Kur’ân-ı Kerîm’de bütün peygamberlerin kendi­lerine uyulması, dolayısıyla model alınma­ları için gönderildiği belirtilir.[Nisâ 4/ 64] Yeni bir kitap getirmemiş, sadece Allah’tan aldığı emirle dönemindeki veya kendisinden önceki bir kitabın hükmünü yaşatmakla sorumlu kılınmış peygambe­rin bulunmasına karşılık bir peygambe­rin aracılığı olmaksızın insanlara doğru­dan indirilmiş hiçbir ilâhî kitabın olma­ması, dinlerde kutsal kitaplar kadar bu kitapların hayata geçirilmesinde rehber­lik ve örneklik edecek peygamberlerin bü­yük önem taşıdığını göstermektedir. Ni­tekim Kur’an’da belirtildiğine göre Mekke putperestlerinin arada peygamber olma­dan vahyin bir melek vasıtasıyla indirilme­si yolundaki istekleri reddedilmiştir.[Furkân 25/21-22] İnsanlara belli inanç ve değerlerin benimsetilmesinde soyut an­latımdan çok somut örneklerin etkili ol­duğu bilinmektedir. Bu sebeple ilâhı kitaplardaki emir ve yasakların hayata na­sıl geçirileceğini göstermek için mutlaka bir uygulayıcıya ihtiyaç vardır. Bu uygula­yıcı peygamberdir; diğer uygulamaların İlâhî kitaplardaki hükümlere uygunluğu­nun ölçüsü de peygamber tatbikatıdır. Zira Allah peygamberleri doğru yolun rehberleri kılmış, onları örnek alıp izle­meyi emretmiştir.[En’âm 6/90] Esasen önceki peygamberler de sonrakiler için bi­rer örnektir; nitekim Hz. İbrahim ve onun yolundan gidenler Hz. Muhammed’e mo­del olarak gösterilmiştir [Mümtehine 60/4] Geçmiş peygamberlerin tebliğ mücadelelerine dair Kur’an’da verilen bilgi­lerin asıl amacı da bunların Resûl-i Ekrem için örnek oluşturmasıdır.

Pek çok âyet ve hadiste Resûlullah’ın bildirdiği ve hayatında uyguladığı hüküm­lere uyulması ve onun izinden gidilmesi emredilmiştir. Çünkü Hz. Peygamber din konusunda kendiliğinden bir şey ortaya koymamış, yalnız kendisine vahyedilenleri bildirmiş [Necm 53/3-5] yaşayışında da sadece kendisine vahyedilenlere uy­muştur.[En’âm 6/50] Birçok âyette emir ve yasakların doğrudan Resûl-i Ek­rem’e yöneltilmesi de onun davranışla­rında ümmetine örnek olmakla yükümlü kılındığına ve muhataplarına model ola­rak gösterildiğine delâlet etmektedir. Bu sebeple ona itaat etmek Allah’a itaat et­mek demektir.[meselâ bk. Nisâ 4/80]