Tarih

Hz.Hafsa binti Ömer Hayatı, Hz.Muhammed’le Evliliği (Peygamber Eşleri)

Hz. Hafsa binti Ömer ibn el-Hattab tarih-2/hafsa-binti-omer” 262″ 164″

Hafsa binti Ömer. “Ümmehâtül-Mü’minin” (Mü’minlerin anneleri)’nden Hz.Muhammed’in eşi, Hz. Ömer’in ve Zeyneb binti Maz’ûn’un kızıdır. Hz. Hafsa, Hz. Muhammed’in risaletinden beş sene önce (M. 605’te) doğdu, Hz. Hafsa hicretin kırbeşinci yılında (M.665), Bir rivâyete göre kırk birinci hicrî yılda (661) öldü.

Hz. Hafsa’nın İslâm’ı ne zaman kabul ettiği bilinmemekle beraber, Hicretten dört sene önce (M.618) Hz. Ömer’in İslâm’ı kabulüyle bütün aile ve yakınlarının müslüman olduğu bilgisinden yola çıkılarak onun da babası ile birlikte müslüman olduğu söylenebilir.

Hz. Hafsa’nın ilk evliliği  Huneys b. Huzafe, es-Sehmî ile olmuştu.Huneys ile önce Habeşistan’a sonra Medîne’ye hicret etti. Huneys b. Huzâfe, Bedr ve Uhud savaşlarına katıldı. Uhud’da yaralandı ve Medîne’de şehid oldu, Hz. Hafsâ genç yaşta dul kaldı.

Hz.Muhammed’le Evliliği

Hz. Ömer, Hz Muhammed ile kızı Hafsa’nın evlenmesini şöyle anlatmıştır:

-Hafsa dul kalınca, Osman’a onunla evlenmesini teklif ettim. Hele bir düşüneyim, diye cevap verdi. Sonra kaşılaştığımızda, şu sırada evlenmeyi uygun görmüyorum, dedi. Bunun üzerine Ebû Bekir’e istersen Hafsa’yı sana vereyim, dedim. Ebû Bekir sustu. Müsbet veya menfi cevap vermedi. Ebû Bekir’in susmasına Osman’ın teklifimi geri çevirmesinden daha çok üzüldüm. Keyfiyeti Rasûlullah (s.a.s.)’e arzedince:

-Üzülme yâ Ömer, Hafsa’yı Osman’dan hayırlısı alacak; Osman da Hafsa’dan daha iyisi ile evlenecek(1), buyurarak, Hafsa’nın izdivâcına tâlip oldu; Osman’ı da kızı Ümmü Gülsüm’le evlendirdi. Sonra Ebû Bekir bana rastladığında:

-Sanıyorum, Hafsa’yı bana teklif ettiğinde cevap vermediğime gücenmiştin. Ben Hafsa’yı Rasûlullah’ın alacağını biliyordum. (Bana bunu söylemişti.) Rasûlullah’ın sırrını ifşâ etmeyi uygun bulmadağım için sana cevap vermedim. Eğer böyle olmasaydı, teklifini kabûl ederdim, dedi.(2)

Hz. Muhammed ile akrabalık kurmak hususunda büyük bir istek duymasına rağmen teklif etmek cesaretini gösteremiyordu. Çünkü Hz. Hafsa, Hz. Âişe’nin deyimiyle, “tam babasının kızı idi”, yani biraz sertti. Rasûlullah ise bu teklifi ile Hz. Ömer’in duyduğu şiddetli arzuyu gerçekleştirerek hem aralarındaki yakınlığı pekiştirmek, hem de onun İslâm’a yaptığı hizmetleri ödüllendirmek istemişti

Hz. Muhammed ile Hz. Hafsa’nın düğünleri hicrî üçüncü yılın (H.3. yıl Şaban/M.625 Ocak) ortalarında yapıldı. Hz. Muhammed, Hz. Hafsa’ya dörtyüz direm, yani 1188 gram gümüş mehir verdi. Hz. Muhammed  Hafsa’yı bir ara boşamak istemiş ancak Cebrail’in “O çok oruç tutan çok namaz kılandır. Senin cennette de zevcendir” emriyle boşamaktan geri dönmüştür.

Hz. Muhammed’in eşleri içerisinde birbirleriyle en iyi anlaşanları Hz. Hafsa ile Hz. Âişe idi. Hatta ikisinin sebeb oldukları bir takım olaylar üzerine et-Tahrîm Sûresi gelmiş ve bununla tövbeye davet edilerek ikaz edilmişlerdi.

Hz. Hafsa’ya Hz. Muhammed’in irtihalinden sonra Beytülmâl’den tahsîsât ayrılmıştır. Ömrünün sonuna dek son derece mütevâzî ve dindarca bir hayat sürmüştür. Hz. Ömer’in hilâfetinde ise kendisine dîvândan on bin dirhem tahsisât bağlanarak geçindi. Babası şehid olurken, Hz. Ebû Bekr’in toplattığı Kur’ân-ı kerîmi muhâfaza etmekle vazifelendirildi. Hz. Osmân’ın hilâfetinde Kur’ân-ı kerîmin çoğaltılması esnâsında muhâfaza ettiği nüshayı halîfeye teslim etti.

Buhârî, Müslim, Ebû Dâvûd, Tirmüzî, Nesâî ve İbn-i Mâce hadis kitaplarında yer alan, kendisinden, bir kısmını doğrudan Hz. Muhammed’ten, bir kısmını da babasından aldığı altmış hadîs rivâyet edilmiştir. Okuma yazma bilen Hz. Hafsa hicretin kırbeşinci yılında (M.665) Medîne’de vefat etmiş ve cenaze namazını zamanın Medine valisi Mervân kıldırmıştır. Bir rivâyete göre kırk birinci hicrî yılda (661) vefat etmiştir.

(1) İbn Sa’d, Tabakat, 8/82-83; İbn Hacer, el-İsâbe, 8/51, Kahire, 1972; İbn Abdi’l-Berr el-İstîab, 4/1811, Kahire, 1960
(2) el-Buhârî, 6/130; Tecrid Tercemesi, 10/166 (Hadis No: 1571) ve 11/338- 339 (1803 No. lu hadisin izâhı); Riyâzü’s-sâlihin, 2/98 (Hadis No: 689)