Hz. Elyesa Peygamber Kimdir, Hayatı, Hakkında Bilgi

Elyesa. Kur’ân-ı Kerîm’de adı geçen, peygamberlerden bîri.

Elyesa’ kelimesinin aslı ve söylenişi hakkında farklı görüşler ileri sürülmüş­tür. Bazı müfessirler kelimenin aslının “Yesa” veya “Leysa”, başındaki “Elin ise harf-i ta’rif olduğunu söylemişlerdir. Yaygın olan telaffuz şekli Elyesa’ olmak­la birlikte bu adı Elleysa şeklinde oku­yanlar da vardır.

Kur’ân-ı Kerîm’de, “İsmail, Elyesa’, Yû­nus ve Lût’a da yol gösterdik; hepsini âlemlere üstün kıldık”(En’âm 6/86), “İsmail’i, Elyesa’ı, Zülkifl’i de an. Hep­si de iyilerdendir”(Sâd 38/48) mealin­deki İki âyette anılması ve İslâmî kaynak­larda verilen şeceresi dışında onunla ilgi­li herhangi bir bilgi bulunmamaktadır.

İslâmî kaynaklarda şeceresi Elyesa’ b. Ahtûb b. Acûz olarak verilen bu peygam­ber, Ahd-i Atîk’te Elişa adıyla geçen peygamber ol­malıdır. İbrânîce’de “Tanrı benim kurtuluşumdur” anlamına gelen Elişa kelime­si Grekçe’ye Elisaios, Latince’ye Elisaeus şeklinde geçmiştir. Ahd-i Atîk’e göre El­yesa’. milâttan önce VIII. yüzyılda İsra­il Krallığı’nda yaşayan Şafafın oğludur. Tanrı ‘nın emri üzerine peygamber İlya (İlyâs) tarafından kendisine halef olarak seçilmiştir. Peygamber İlya onu on iki çift öküzle çift sürerken bulmuş, cübbesini üzerine atarak peygamber olarak seçil­diğini bildirmiştir. Bu sembolik hareke­tin ne ifade ettiğini bilen Elişa da çiftçi­liği bırakmış, öküzlerden bir çiftini ke­serek veda yemeği vermiş ve İlya’nın yanından hiç aynlmayarak ona hizmet etmiştir. Nihayet rab İlya’yı kasırga ile göklere çıkaracağı zaman İlya ondan ar­tık kendisini takip etmemesini istemiş­se de Elişa bunu reddetmiştir. Beraber­ce Beyt-El’e ve Eriha’ya, oradan Erden ırmağına varmışlar, burada İlya cübbe­sini ırmağa vurarak sularım İkiye ayır­mış ve karşı tarafa geçmişlerdir. İlya, rab tarafından semaya alınmadan önce Elişa’ya bir isteği olup olmadığını sor­muş, Elişa da, “Senin ruhundan iki pa­yım olsun” demiş, İlya ise, “Eğer yanın­dan alındığımda beni görürsen İsteğin yerine getirilecektir” demiş, bu esnada ateşten araba ve ateşten atlar gelerek İlya’yı semaya çıkarmışlardır. İlya’nın se­maya çıkarılışını gören Elişa, daha son­ra onun cübbesiyle sulan tekrar ikiye ayırıp nehri geçmiş ve Eriha’ya dönmüş­tür. Burada peygam­berlik görevine başlayan Etişa çeşitli mu­cizeler göstermiştir. Eriha’daki insanlar kendisine şehrin suyunun araziyi sula­maya ve bol mahsul elde etmeye elve­rişli olmadığını söyleyince içinde tuz olan bir kap İstemiş, bu tuzu suların kayna­ğına atarak suları kullanışlı hale getir­miştir. Daha sonra Beyt-El’e giderken yolda çocuklar ken­disiyle alay edince rabbin ismiyle onlara lanet etmiş, bunun üzerine ormandan çıkan iki ayı bu çocuklardan kırk ikisini parçalamıştır.[50] Elişanın başka bir mucizesi de İsrail ve Yahuda krallarıyla Edom kralı, Moab kra­lına karşı birlikte sefere çıktıklarında ger­çekleşmiştir. Edom çölünde susuz ka­lan halkın Peygamber Elişa’ya başvur­ması üzerine rabbin emriyle vadide aç­tıkları çukurlar su ile dolmuştur.

Kitâb-ı Mukaddesteki başka bir anek­dota göre. kocası ölen ve borcunu öde­yemeyen fakir bir kadına yardımda bu­lunan Elişa onun bir sürümlük zeytin yağını o kadar çoğaltmış ki komşular­dan alınan kaplar dolmuş, kadın bu zey­tin yağı ile borcunu ödediği gibi geri ka­lanla da geçimini sürdürmüştür.

Hakkında Kitâb-i Mukaddeste yer alan diğer malumata göre Peygamber Elişa çocuğu olmayan yaşlı bir kadın için dua etmiş ve kadının çocuğu olmuş, daha sonra ölen bu çocuk Elişa tarafından ye­niden hayata döndürülmüştür, Gilgal’de zehirli bir yeme­ğin zehirini yok etmiş ve az bir yemekle pek çok insanı doyurmuştur. Cüzzamlı bir hastayı sağlığı­na kavuşturmuş, ır­mağa düşen bir baltanın tekrar su yü­züne çıkmasını sağlamış, İsrail kralına, düşmanları olan Suriyeliler’in niyet ve manevralarını haber vermiş, düşman atlı­ları ve cenk arabalarıyla kuşatılan Elişa, hizmetçisine Tann’nın kendilerini daha çok ateş atı ve arabası ile koruduğunu göstermiştir. Suriye ordusunun Sâmiriye’yi kuşatması üzeri­ne başlayan kıtlık onun müdahalesiyle sona ermiş, Su­riye kralına öleceğini bildirmiş, İsrail Kralı Ahab ve maiye­tinin yok olacağını haber vermiş, Suriyeliler’e karşı kazanılan üç zaferi daha önceden bildirmiş­tir. Öldürülüp Eli-şa’nın kabrine atılan bir adam onun ke­miklerine temas edince dirilmiştir.

Peygamber Elişa İsrail Kralı Yoaş za­manında hastalanmış ve vefat etmiştir.

Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi