Tarih

Hüsrev Gerede Kimdir, Hayatı, Eserleri

Hüsrev Gerede. Asker, devlet adamı, diplomat (Edirne 12 Mart 1886 – İstanbul 1962).

Harp Akademisini kurmay yüzbaşı olarak bitirdi (1908). Birinci Dünya Savaşı’nda Şark Cephesinde (1914-1917) görev aldı. Kâzım Karabekir’in kolordusunda kurmay başkanlık yaptığı sırada rütbesi binbaşılığa yükselmişti. Daha sonra Mustafa Kemal Paşa’nın kurmay heyetinde istihbarat ve siyasi şube müdürlüğü yaptı ve onunla birlikte Samsun’a çıkanlar arasındaydı (1919). Meclisi Mebusan üyeliğine seçildi ve İstanbul’un işgali üzerine Ankara’ya geçerek Trabzon milletvekilli olarak birinci dönem ve ikinci dönem Türkiye Büyük Millet Meclisinin çalışmalarına katıldı. Kurtuluş Savaşı’nda Bolu ve çevresine kumanda ediyordu; Bolu İsyanı’nda Gerede Olayı’nda gösterdiği başarıdan dolayı Atatürk daha sonra kendisine Gerede soyadını verdi. Cumhuriyet döneminde askerlikten ayrılarak Budapeşte, Sofya, Tahran. Tokyo, Berlin ve Rio de Janeiro büyükelçiliklerinde bulundu, elçiliği sırasında Türk-Japon ve Türk-Alman dostluğunun güçlenmesine çalıştı. 1934-1936’da Urfa, 1942-1947’de Sivas milletvekili olarak TBMM’de görev aldı. Atatürk’ün “Benim ilk inkılâp ve müşkülat arkadaşım.” dediği Hüsrev Gerede 1962 yılında öldü.

Eserleri

Türk – Nippon Dostluğunun Sonsuz Hatırası Ertuğrul (Türkçe ve Japonca olarak yayımlandı (Tokyo, 1937) Siyasi Hatıralarım I İran (Ağustos 1930 – Haziran 1934. 1952)
Mübarek Ertuğrul, Şehitlerimiz ve Muhteşem Anıtları. (1956)