İslam Tarihi

Hüseyin Paşa -Tunus Beyi- Kimdir, Hayatı, Hakkında Bilgi

(ö. 1152/1739} Tunus’ta hüküm süren Hüseynî hanedanının kurucusu (1705-1735).

Babası, Girit’in Kandiye şehrinden gel­diği rivayet edilen ve Tunus’ta uzun za­man Arap kabilelerine karşı yaptığı çar­pışmalarla şöhret kazanan Ali et-Türkî adlı bir Osmanlı sipahisidir. Hüseyin Tunus beyleri Mehmed, Ramazan ve Murad’ın dönemlerinde tecrübeli bir asker ve ida­reci olarak temayüz etti. Murâdîler sülâ­lesine son verip (1702) dayı, bey ve paşa unvanlarını şahsında toplayan İbrahim Şerif zamanında önemli bir kumandan oldu ve 1116 (1704) Tunus-Cezayir sa­vaşı esnasında sipahi ağalığı görevini yü­rüttü. Cezayir beylerbeyinin Tunus’u is­tilâsı ve İbrahim Şerifin esir düşmesi üze­rine ileri gelenler ve ocak ağalarından olu­şan emaret meclisi (divan) 20 Rebîülevvel 1117(12 Temmuz 1705) tarihinde Muham-med Hoca’yı dayı, Hüseyin’i de bey seçti. Hüseyin Bey, aynı yıl Cezayirliler’in saldı­rısını püskürttükten sonra Muhammed Hoca’yı ve serbest bırakılan İbrahim Şerifi öldürtüp Tunus’un idaresini tek başı­na ele geçirdi (1117/1705). İstanbul’daki Osmanlı idarecileriyle kurduğu iyi müna­sebetler sayesinde kendisine paşalık un­vanıyla birlikte Tunus beylerbeyi liginin ve­rilmesi (1708) nüfuzunu daha da arttırdı. Başlangıçta çocuğu olmadığından yeğeni Ati Bey’i kendisinden sonra beyliğe aday göstermesine rağmen daha sonra bir ca­riyesinden çocuğu doğunca meclisi topla­yarak iktidarın kendi çocuklarına intikali için karar aldırdı (1710). Böylece Tunus’ta kısa bir kesintiden sonra 19S7’ye kadar hüküm süren Hüseynî hanedanı kurul­muş oldu. Hüseyin Paşa’nın otuz yıl süren iktida­rını iki dönemde incelemek mümkündür. 1705-1729 arasındaki ilk dönem sükûnet içinde geçti. İmar işleriyle bizzat uğraşan Hüseyin Paşa iç karışıklıklar sırasında za­rar gören Kayrevan’ın surlarını yükseltti; birçok camiyi ve su yollarını tamir ettir­diği gibi pek çok köprü ve sarnıçla Tunus, Sefâkus, Kafsa, Nefta ve Süs şehirlerin­de cami ve medreseler yaptırdı. Halkın vergi yükünü hafifletti. Yakın yardımcıla­rından biri Raynaud adlı bir Fransız olan Hüseyin Paşa Avrupa ülkeleri ile iyi müna­sebetler içerisindeydi. Osmanlı Devleti’-nin himayesi altında Fransa (1710, 1728), İngiltere (1716), İspanya (1720), Avustur­ya (1725) ve Hollanda ile (1728) deniz ti­careti ve korsanlık konusunda ikili antlaşmalar yaptı. Ancak Tunuslu korsanlar faaliyetlerini sürdürdüler, hatta Fransa 1728 ve 1731 ‘de Goletta önüne donanma göndererek bu durumu protesto etti.