Hüseyin Kamil -Mısır Kralı- Kimdir, Hayatı, Dönemi, Hakkında Bilgi
Hüseyin Kâmil (1853-1917) İngiltere himayesinde tahta çıkarılan İlk Mısır kralı.
Kahİre’de doğdu. Hidiv İsmail Paşa’nın oğludur. İlk öğrenimine, saray mensupları ve eşraf çocukları için Menyel Sarayı’n-da açılan okulda başladı. 1867’de babası ile birlikte İstanbul’a giderek Sultan Ab-dülaziz’i ziyaret ettikten sonra Paris’e geçti; 1869’da Süveyş Kanalı’nın açılışına kadar orada kaldı. Kanalın açılış törenlerine katılmak için Kahire”ye dönüşünün ardından Floransa’ya İtalya Kralı Victor Emanuel’in nezdine diplomatik elçi olarak gönderildi. Görevini tamamladıktan sonra 1870’te Kahire’ye dönüp Vakıflar. Nâfıa, Dahiliye ve Maliye nâzın olarak Meclis-i Nüzzâr’da vazife yaptı. Nâfia nazırı iken Kahire- Hulvân arasındaki demiryolunu inşa ettirdi. Babasının azli (1879) ve sürgüne gönderilmesi üzerine onunla birlikte Napoli’ye yerleşti. Urâbî Paşa’nın isyanının ardından meydana gelen siyasî gelişmeler üzerine 1882’de Mısır’a döndü.
Hüseyin Kâmil’in gerek Hidiv Tevfık Paşa (1882-1892) gerekse Hidiv II. Abbas Hilmi (1892-1914) zamanlarında üstlendiği en önemli resmî görev Meclis-i Şûra reisliği oldu. Bu görevinden. 1909’da Süveyş Kanalı İmtiyazının uzatılması konusunda çıkan kriz sırasında ayrıldı. Resmî görevlerden uzak kaldığı dönemlerde ticaret ve ziraatla uğraştı. Ayrıca Mısır’da faaliyet gösteren birçok yabancı şirketin temsilciliklerinde bulundu. Mısır’da ziraatın geliştirilmesi için Hidîviyyet Ziraat Cemiyeti’ni faaliyete geçirdi. Daha sonra kurulan Ziraat Nezâreti’nin teşkilâtlanmasında bu cemiyet büyük rol oynadı. Bunlara paralel olarak ziraatı teşvik için İskenderiye ve Kahire’de yabancıların da iştirak ettiği ziraat sergileri açtı. İstanbul’da kurulan Ticaret Mektebi’ni örnek alarak giderleri özel gelirlerle karşılanan bir Özel Ticaret Mektebi açtı. I. Dünya Savaşı’na girince İngiltere, Süveyş Kanalı’nı doğrudan kontrol altına almak ve Osmanlı Devleti’nin cihad çağrısına Mısırlılar’ın uymasını engellemek amacıyla. 1882’den beri işgal altında bulundurduğu Mısır üzerinde himayesini ilân etti (18 Aralık 1914). 19 Aralık’ta bu durumu ve o sırada İstanbul’da bulunan Hidiv II. Abbas’ın görevinden azledildiğini hanedanın en yaşlı üyesi sıfatıyla Hüseyin Kâ-mil’e bildirdi. Ayrıca Mısır’ın eskiden olduğu gibi Mehmed Ali Paşa hanedanından bir prens tarafından yönetileceği ilân edilerek Hüseyin Kâmil’e “sultan” unvanı ile tahta çıkması önerildi. Bu arada İngilizler, tekliflerinin kabul edilmemesi halinde yabancı birini (muhtemelen Ağa Han’ı) Mısır’a kral olarak tayin edecekleri haberini yaydılar. Önce tereddüt gösteren Hüseyin Kâmil daha sonra İngilizler’in teklifini kabul etti ve 20 Aralık 1914te tahta çıktı. İlk tepkiyi İstanbul’dan tayin edilmiş olan Mısır kadısı göstererek söz konusu sultanlığın geçerli olmadığını, bunun Osmanlı Devleti’nin hükümranlık haklarına aykırı bulunduğunu belirtti. Bu görüşün halk üzerindeki tesirini göz önüne alan Hüseyin Kâmil 21 Aralık’ta kadılığı ilga etti. Bunun ardından İstanbul’dan daha şiddetli tepkiler geldi. Babıâli bir fetva çıkartarak “hidîv-i kâzib” diye vasıflandırdığı Hüseyin Kâmil’i hain ilân etti ve müslümanların ona karşı gelmesinin gerektiğini bildirdi. Bu fetva Mısır’da pek etkili olamadı. Zira bütün güç ve iktidar İngilizler’in elindeydi, muhalefet edenler şiddetle cezalandırılıyordu.
Hüseyin Kâmil, kral ilân edildikten sonra ülkeyi dolaşarak halk ile bütünleşmeye çalışmasına rağmen kabul görmedi ve hatta öldürülmek istendi. Aynı zamanda kendisini kral ilân eden İngilizler’le de tam bir uyum içinde olamadı. Bu şartlar altında sağlığı bozulan Hüseyin Kâmil 1916’da hastalandı ve 9 Ekim 191 Tde öldü. Yerine kardeşi Ahmed Fuad geçti.
TDV İslâm Ansiklopedisi