Türk Edebiyatı

Hürriyet Gazete -1868-1870- Tarihçe, Özellikleri, Yazarları, Yayın Politikası, Hakkında Bilgi

Hürriyet. Yeni Osmanlılar Cemiyeti mensupları tarafından 1868-1870 yılları arasında Londra ve Cenevre’de yayımlanan gazete.

Muhbir’en sonra Avrupa’da yayımla­nan ikinci Türk gazetesidir. Çıkarılma te­şebbüsü, hazırlıkları, yayımı sırasında or­taya çıkan ihtilâflarla gazetedeki haber ve makaleler, Yeni Osmanlılar’ın Avrupa’daki faaliyetlerinin önemli bir dönemiyle yakından İlgilidir. Yeni Osmanlılar’ın fa­aliyetlerinde olduğu kadar Muhbirve Hürriyet’in yayımlanmasında da devrin önemli şahsiyetlerinden Mustafa Fâzıl Paşa’nın büyük rolü vardır. Mısır Hıdivi İsma­il Paşa’nın kardeşi olan Fâzıl Paşa, ıslahat­çı fikirleri dolayısıyla bir süre Osmanlı Devleti’nin maarif ve maliye nazırlıklarında bulunmuş, fakat daha sonra hidivlik verasetinin kendisine düşmeyecek şekilde düzenlenmesine sebep olan irade üzeri­ne yurt dışına çıkmak zorunda bırakılmış­tır. Fransa’da müreffeh bir hayat süren Fâzıl Paşa, bu imkânlarından yararlana­rak veraset haklarını yeniden elde edebil­mek için rejime ve saraya muhalif Yeni Osmanlılar’ı kullanmış, faaliyetlerini ser­bestçe sürdürebilmeleri teklifiyle ve her türlü masraflarını karşılayarak onları Pa­ris’e çağırmıştır. Türkiye’de hürriyetçi ve parlamenter bir rejimin mücadelesini ya­pacak olan Muhbir ve Hürriyet gazete­lerini çıkarma tasavvuru da bu teklifin şartlan arasında yer almıştır. Böylece 1867 Mayısının son günlerinde Ali Suâvi, Nâmık Kemal, Ziya Bey (Paşa) ve diğer ba­zı Yeni Osmanlılar Paris’te bir araya gel­mişlerdir.

Aynı yıl içinde Sultan Abdülaziz’in Av­rupa seyahati sırasında onun affına uğ­rayarak İstanbul’a dönen Mustafa Fâzıl Paşa’nın talimatıyla Ali Suâvi 31 Ağustos 1867’de Londra’da Muhbir gazetesini yayımlamaya başlar. Ancak bir süre son­ra Ali Suâvi’nin gazetedeki tutumundan hoşlanmayan Nâmık Kemal ve Ziya Bey Mustafa Fâzıl Paşa’nın da desteğiyle 29 Haziran 1868’de Londra’da Hürriyet çı­karırlar. Gazetenin ilk altmış üç sayısında Nâmık Kemal’in ağırlığı hissedilir. 13 Ey­lül 1869 tarihli 64. sayısından itibaren ga­zetenin son sayfasının altında sorumlu müdür olarak Arif isminin yer aldığı gö­rülür. Hidiv İsmail Paşa’nın adamı olan Arif. gazetenin 22 Haziran 187O’te çıkan 100. ve son sayısına kadar bu görevini de­vam ettirmiştir.