Hugo Winckler Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

WINCKLER, Hugo (1863-1913)

Alman, arkeolog, Asurbilimci. Hititler’in başkenti Hattuşa’da (Boğazköy) yaptığı kazılarla tanınmıştır.

4 Temmuz 1863’te Saksonya’da, Grâfenhainic-hen’de doğdu, 19 Nisanl913’te Berlin’de öldü.Berlin Universitesi’nde Yakındoğu dilleri konusunda öğrenim gördü. 1904’te Berlin Üniversitesi’nin Doğu dilleri profesörlüğüne atandı. 1904-1905 yıllarında Lübnan’daki Sayda’da ilk kazılarını gerçekleştirdi. 1905’te, o güne değin varlıkları sadece tablet ve yazıt buluntularından tanınan Hititler’le ilgili araştırmalar yapmak üzere .Anadolu’da gezilere başladı. 1906’da Kayseri yakınındaki Kültepe’de bir sondaj gerçekleştirdi ve aynı yıl Alman Arkeoloji Enstitüsü ile Doğu Kurumu’nun desteğinde Çorum yakınındaki Boğazköy Büyükkale’de kazılara girişti. 1907, 1911 ve 1912’de O.Puchstein ve T.Makridi’nin de katıldığı kazıları sürdürdü. Buldukları saray, tapmak, sur ve kapılar buranın sıradan bir Hitit yerleşmesinden çok, başkent olduğu varsayımını doğrulamaktaydı. Winck-ler bu buluntuların yardımıyla Boğazköy’ün Hititler’in başkenti Hattuşa olduğunu ortaya çıkartı ve Hititler’in imparatorluk dönemi tarihini yazdı. 1913’te uzun süren bir hastalıktan kurtulamayarak öldü.

Boğazköy’de ilk kazı mevsiminde kısmen Eski Asur ve Akad dili ile yazılmış 2500 tablet parçasının bulunur bulunmaz bu dilleri bilen Winckler tarafından okunması, kazının ilginç bir özelliğiydi. Daha önce Mısır’da, Karnak’daki bir tapmağın duvarında hiyeroglifle yazılmış olarak bulunan Mısır Firavunu Ramses ile Hitit Kralı II.Hattuşil arasındaki bir antlaşmanın metni Boğazköy’de ele geçen tabletlerden birinde de aynen bulununca burasının Hititler’in devlet arşivi olduğu anlaşıldı. Winckler’in kazılarında çıkartılan 10.000’i aşkın tablet Berlin Müzesi’ne götürüldü. Tabletlerin çoğunluğunu oluşturan çivi yazılı Hititçe metinler daha sonra B.Hrozny ve T.Bossert, H.G.Güterbock gibi araştırmacıların çalışmalarıyla okunabildi.

Daha sonra 1931’de K.Bittel’in başkanlığında başlayan sistemli Boğazköy kazıları günümüzde de P.Neve başkanlığında sürdürülmektedir.

•    YAPITLAR (başlıca): Altorientaliscbe Forscbungen, 3 cilt, 1893-1906, (“Eski Doğu Araştırmaları”); Die Keilschrifttexte Sargons, 2 cilt, 1898, (“Sargon’un Çiviyapısı Metinleri”); Die Gesetze Hammurabis, Königs von Babylon, 1904, (“Babil Kralı Hammurabi’nin Yasaları”); “Vorlâufige Nachrichten über die Ausgrabungen in Boghaz Köi im Sommer 1907”, Smitbsonian Institution Annual Report for 1908, 1909, (1907 Yazı Boğazköy Üstüne Geçici Bilgiler”); Nacb Boghazköi, 1913, (“Boğazköy’e Doğru”).

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi