Hüdavendigar Camii – Lapseki, Umurbey- Tarihçesi, Mimari, Özellikleri, Hakkında Bilgi
Hüdavendigar Camii. I. Murad Hudâvendigâr tarafından Marmara bölgesinin değişik yerlerinde yaptırılan camilerin ortak adı.
XIV. yüzyılın ikinci yarısında henüz sınırları fazla genişlemiş olmayan Osmanlı Beyliği’nin Marmara bölgesindeki çeşitli yerleşim yerlerinde I. Murad tarafından inşa ve vakfedilen bazı küçük camiler bu İsimle anılmaktadır. Mimarileri bakımından fazla önem taşımayan veya sonraları çok değişikliğe uğradıklarından gerçek sanat hüviyetleri belirsiz olan bu yapılardan Osmanlılar’ın ilk devirlerine ait eserler olmaları dolayısıyla kısaca bahsedilecektir.
Umurbey- Ekrem Hakkı Ayverdi, Çanakkale Vakıflar Müdürlüğü’ndeki Vakfiye ve Berat Kayıt son yıllarda Umurbey olarak adlandırılan Çanakkale Lapseki yolu üzerindeki Burgaz’da (Çatalburgazveya Lapseki Burgazı) bir Gazi Hudâvendigâr Camii’nin bulunduğunu tesbit etmiştir. Esasında 12,35 x 11.40 m. ölçülerinde ahşap direkli ve çatılı bir yapı olan cami son yıllarda İlâveler yapılarak genişletilmiştir. Yapıda Bizans veya belki de Roma dönemine ait sütunlar kullanıldığına göre yerinde veya yakınında böyle eski bir kalıntının bulunduğu tahmin edilir. Ayverdi, minarenin kürsü kısmının orijinal olduğunu ve tuğla -taş karma teknikte yapıldığını yazar. Bu caminin mimarisini tam olarak anlayabilmek için daha açık bilgilere ve eksiksiz bir planına ihtiyaç vardır. Caminin, önündeki çukurca bir yerde olan şadırvanı aynı zamanda on iki lülesinden su fışkıran bir çeşmesi olup bulunduğu yere altı basamak merdivenle inilmektedir.
TDV İslâm Ansiklopedisi