Hermann Oberth Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi
OBERTH, Hermann Julius (1894 – 28 Aralık 1989)
Alman fizik bilgini. Roket teknolojisinin kuramsal öncülerindendir.
25 Haziran 1894’te Transilvanya bölgesindeki Hermannstadt’ta (bugün Romanya’nın Sibiu kenti) doğdu. Münih Üniversitesi’nde görmekte olduğu tıp öğrenimini yarıda bırakarak Avusturya-Macaristan ordusunda I. Dünya Savaşı’na katılan Oberth savaştan sonra, Münih, Göttingen ve Heidelberg üniversitelerinde fizik ve matematik öğrenimi gördü. 1925’te Mediaş’ta (bugün Romanya’da) lise öğretmenliği yapmaya başladı. 1938’de Viyana Teknik Üniversitesi’nde, 1940-1941 arasında da Dresden Üniversitesi’nde roket yapımı konusunda araştırmalar yaptı. 1941’de Nazi hükümetince Baltık Denizi kıyısındaki Peenemünde roket üssünde görevlendirildi. Hemen ardından da Westfalya’daki bir fabrikada roket üreten birimin yöneticiliğine getirildi. II. Dünya Savaşı’ndan sonra, bir yıl kadar İsviçre’de danışmanlık yapan, 1950-1955 arasında İtalyan deniz kuvvetleri için uçaksavar roketleri geliştiren Oberth, 1955’te W.von Braun’un çağrısı üzerine ABD’ye gitti ve 1958’de emekliye ayrılarak Almanya’ya dönünceye değin Alabama Eyaleti’nde yürütülmekte olan uzay araştırmalarında görev aldı.
Oberth, roket teknolojisi alanındaki ilk kuramsal çalışmalarına I. Dünya Savaşı yıllarında başladı. O dönemde ABD’li fizik bilgini Goddard, yeterli hıza ve yükseltiye ulaşabilecek roketler üzerine araştırmalara girişmiş ve 1914’te de ilk sıvı yakıtlı, tepkili roket motorunun patentini almıştı. SSCB’li matematikçi Tsiolkovski ise, tepkime hızına ilişkin kuramını geliştirmiş, sıvılaştırılmış hidrojen ve oksijen yakıtlı roket tasarımları yapmıştı. Oberth, henüz bu bilginlerin çalışmalarından haberli olmadığı yıllarda yerçekimi etkisinin yok edilerek eşyaların ağırlıksız duruma getirilmesine yönelik denemelere girişti ve sıvı yakıtla çalışan uzun erimli bir roket tasarımladı. Bu tasarımı da içeren, önce Savaş Bakanlığı’na, 1922’de de doktora tezi olarak Heidelberg Üniversitesi’ne sunduğu ancak, kabul edilmeyince, Die Rakete zu den Plane-tenraumen (“Gezegenler Arası Uzaya Fırlatılan Roket”) adıyla yayımladığı çalışmasında, roketlerin erişebileceği hız ve yüksekliğe ilişkin öngörülerde bulundu, Yer’in çekiminden kurtulmak için gereken hızın matematiksel hesaplamalarını yaptı. 1929’da yayımladığı Wege zur Raumschiffahrt’da. (“Uzay Yolculuğunun Yollan”) da, gezegenler arası uzay uçuşlarına elverişli sıvı yakıtlı dev füze tasarımlarının yanı sıra, füzelerde itici güç olarak elektrik enerjisinden yararlanılması ilkesine dayanan iyon roketine ilişkin düşüncelerini açıkladı. Oberth’in, Esnault Pelterie-Andre Hirsch Ödülü’nü kazanmasını sağlayan bu kitabındaki öngörüleri ancak, otuz yıl sonra yaşama geçirilebilmiştir.
1930’larda lise öğretmenliğinin yanı sıra, kendi çabalarıyla çeşitli sıvı yakıtlı roketler yapıp deneyen Oberth, Berlin’deki VfR(Verein für Raumschiffahrt-Uzay Yolculuğu Derneği) üyeleriyle birlikte sürdürdüğü roket motoru geliştirme çalışmaları sırasında, genç W.von Braun’un yetişmesinde de etkili oldu. II. Dünya Savaşı sırasında ise, bu eski asistanının yönetimindeki Peenemünde üssünde, Alman Hava Kuvvetleri için geliştirilen, yerden yere atılan V-I füzelerinin yapım çalışmalarına katıldı. 8 m. uzunluğunda ve 5 ton ağırlığındaki V-I’ler yaklaşık 225 km’lik bir erime ve 1 ton ağırlığında bir savaş başlığını taşıma yeteneğine sahipti.
Savaş sonrası dönemde ilgisini uzay araçları tasarımlarına yönelten Oberth, Goddard ve Tsiol-kovski ile birlikte, insanlı uzay uçuşlarını olanaklı kılan çağdaş roket teknolojisinin kuramsal öncüleri arasında anılmaktadır.
• YAPITLAR (başlıca): Die Rakete zu den Planetenrau-men, 1923, (“Gezegenler Arası Uzaya Fırlatılan Roket”); Wege zur Raumschiffahrt, 1929, (“Uzay Yolculuğunun Yolları”); Menschen im Weltraum, 1955, (“Uzayda İnsanlar”); Stoff und Leben, 1959, (“Madde ve Yaşam”).
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi