Hermann Lotze Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

LOTZE, Rudolf Hermann (1817-1881)

Alman filozof ve fizyoloji bilgini, inançla bilimi bağdaştırmaya yönelik bir görüş geliştirmiştir.

21    Mayıs 1817’de Bautzen’de doğdu, 1 Temmuz 1881’de Berlin’de öldü. Ortaöğrenimini doğduğu kentte gördü, 1834’te Leipzig Üniversitesi’nde tıp ve felsefe okudu. 1838’de bitirdiği bu üniversitede doçent oldu. 1844’te Göttingen Üniversitesi’nde, filozof Herbart’tan boşalan felsefe kürsüsüne getirilerek, profesörlüğe yükseltildi. Her iki üniversitede, değişik dönemlerde, tıp ve felsefe okuttuktan sonra Berlin Üniversitesi’ne atandı.

Lotze’nin felsefeyle ilgili düşünceleri Leibniz’in monad kuramından kaynaklanır. Bu kurama dayanarak inançla bilimi uzlaştırmaya çalışır. Bireysel tinle Tanrı arasında dolaysız bir bağlantının bulunduğunu, monad öğretisini bu anlamda düşünmenin gerektiğini savunur. Ona göre felsefenin görevi varlıklar arasındaki bütünleyici bağlantıyı açıklamaktır. Evreni kavramak için, yapı bakımından ona benzeyen, insandan yola çıkmak gerekir. Bütün gerçeklik tinselliktir. Tin saltık tözdür, bütün nesneler onun değişimleridir (Modification). Bu saltık töz yetkin bir kişilik (Per-sönlichkeit) olarak anlaşılmalıdır. Üç kesin gerçeklik vardır. Birincisi olabilir gerçekliğin kaynaklandığı tümel ve zorunlu varlıklar evreni, İkincisi algıyla kavranan ve tekil gerçeklikler, üçüncüsü de evrenle ilgili sezginin kaynağı olan ve onun birliğini sağlayan değerler evreni. Lotze’nin estetiği, sanatta biçimin temel öğe olduğu görüşüne dayanır.

•    YAPITLAR (başlıca): Medizinische Psychologie oder Physiologie der Seele, 1852, (“Tıp Ruhbilimi ya da Tinin Fizyolojisi”); Mikrokosmos, İdeen der Naturgeschichte una Geschichte der Menschheit, 3 cilt, 1856-1864, (“Küçük Evren, Doğa Tarihinin İdeleri ve İnsanlığın Tarihi”); System der Philosophie, Logik, 1874,(“Felsefenin Dizgesi, Mantık”) Metaphysik,1879, (“Metafizik”).

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi