Henry Cavendish Kimdir, Hayatı, Çalışmaları, Buluşları, Hakkında Bilgi

CAVENDISH, Henry (1731-1810)

İngiliz fizik ve kimya bilgini. Evrensel kütle çekim sabitinin değerini ölçmüş; elektrik, ısı ve dinamiğe ilişkin çalışmalarıyla fiziğe, gazların ve suyun yapısına ilişkin deneyleriyle kimyaya yeni boyutlar getirmiştir.

10 Ekim 1731’de Fransa’nın Nice kentinde doğdu, 24 Şubat 1810’da Londra’da öldü. Baba tarafından Devonslıire, anne tarafından Kent düklerinin soyundan geime, köklü bir ailenin çocuğuydu. Sağlığı bozuk olduğu için bir süre Fransa’nın güney kıyısındaki Nice’te dinlenen ve kendisini orada dünyaya getiren annesini iki yaşındayken yitirdi. Soylu ve zengin aile çocuklarının okuduğu özel bir okulda eğitim gördükten sonra, 1749-1753 arası Cambridge Universitesi’ne bağiı Peterhouse College’a devam etti. Ancak, eğitim programını bitirmesine karşın diploma almadan üniversiteden ayrılıp Londra’ya, babasının yanına döndü. Otuz yıl boyunca babasıyla birlikte yaşadı, hiç evlenmedi ve kendini tüm toplum yaşamından soyutlayarak, evlerinde kurduğu laboratuvar-da geçen ömrünü yalnızca deneysel çalışmalara adadı. Londra’daki Royal Society’ye üye oian babası Lord Charles Cavendish de deneysel araştırmaya büyük önem yeriyordu ve oğlunun bilimsel çalışmalarını sonuna değin destekledi. Önceleri kısıtlı oian geliriyle oğlunun laboratuvar giderlerini yüksünmeden karşılayan ve onu, başta Royal Society olmak üzere Londra’daki biiim çevrelerine tanıtan baba Cavendish’ in oğlunun bilimsel etkinliğinde büyük payı olmuştur. 1760’ta Royal Society üyeliğine seçilen Henry Cavendish, on yıi sonra büyük bir mirasa konarak Avrupa’nın sayılı zenginleri arasına katıldıktan sonra da, servetinin ve bilim çevrelerinde giderek büyüyen ününün sağlayacağı koşullardan hiçbir zaman yararlanmadı. 1783’te babası ölünce gene Londra yakınlarında bir laboratuvar kurarak, bilimsel toplantılar dçşmda hiç kimseyle özei yakınlık ve dostluk kur-maksızm içine kapanık bir yaşam süren, ailesiyle biie çok ender görüşen, çekingen ve az konuşan bir bilim adamı olarak tanındı. Çalışmalarını yayımlama gereği bile> duymayacak kadar laboratuvarına kapanmasına ve elli yıla vakm biiinısel çalışma yaşamında yalnızca yirmi kadar inceieme yayımlamasına karşın, 1803’te Institut de France’m sekiz yabancı üyesinden biriydi ve adı çağının en büyük biiim adamları arasında anılıyordu. Ingiltere’deki Cambridge Üniversitesi de, öğretim üyeleri arasına katılmayan, hatta diploma bile almayan bu ünlü öğrencisinin adım sonradan Cavendish Laboratuvan’na vererek ölümsüzleştirdi.

İlgi alanının genişliği ve ilk bakışta birbirinden bağımsız gözüken pek çok alanı kapsayan araştırmalarıyla Cavendish’in 18, yy’ biiim dünyasında ayrı bir yeri vardır. Newton’ın görüşlerinden büyük ölçüde etkilenen ve bilimsel çalışmalarını onun açtığı yolda sürdüren Cavendish de, bir fizikçi ya da kimyacı olmaktan öte, Newton gibi bir doğa düşünürüdür. Bununla birlikte, bilimin gelişmesine temel katkıları, kimya, elektrik, ısı ve dinamik gibi başlıca dört alanda özetlenebilir. Kimya çalışmalarını daha çok gazlar üzerinde yoğunlaştıran Cavendish, havadaki hidrojeni ayırarak bu gazı ilk kez tanımlayan, atmosferin bileşimini açıklayan ve suyun bir element olmadığını, oksijen iie hidrojenin birleşmesinden sentez yoluyla elde edilebileceğini gösteren ilk kimya bilginidir.