Edebi Şahsiyetler

Henri Pirenne Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

PIRENNE, Henri (1862-1935)

Belçikalı tarihçi. Orta Çağ’da Avrupa’nın toplumsal ve iktisadi tarihine ilişkin kapsamlı araştırmalarıyla çağdaş iktisat tarihi anlayışının gelişmesine katkıda bulunmuştur.

23 Aralık 1862’de Belçika’da Verviers’de doğdu, 24 Ekim 1935’te Brüksel yakınlarındaki Uccle’da(Ukkel) öldü. Bir sanayicinin oğluydu. 1883’te Liege Üniversitesi’nden felsefe dalında doktorasını aldıktan sonra çalışmalarını Leipzig ve Berlin üniversiteleriyle Paris’teki Ecole des Hautes Etudes sürdürdü. 1885’ te Liege Üniversitesi’nde paleografi ve diplomasi, 1886-1930 arasında da Gand (Ghent) Üniversitesi’nde Orta Çağ ve Belçika tarihi dersleri verdi. 1893’te Belçika’da ilk kez kurulan Gand Üniversitesi iktisat Tarihi Bölümü’nün başına getirildi. I. Dünya Savaşı’ nda Alman işgali altındaki ülkesinde ders vermeyi reddetmesi üzerine 1916-1918 arasında Almanlar tarafından hapsedildi. 1919-1921 arasında Gand Üniversitesi’nin rektörlüğünü yaptı.

Pirenne’in ilgisini iktisadi ve toplumsal tarihe yönelten, Belçika’nın Wallon bölgesindeki yünlü dokuma sanayiinin içinde bulunduğu bunalım oldu. Ayrıca, Alman Tarihçi Okulu’nun başlıca temsilcilerinden olan Gustav Schmoller ile çalışması, Kari Lamprecht ile dostluğu, tarihin toplumsal yönlerine duyduğu ilgiyi artırdı. 1884-1885 yıllarında Paris’te bulunduğu sırada Arthur Giry de onun ilgisini kentler tarihine çekti.

Pirenne ülkesinin tarihini yazarken öncelikle iktisadi, toplumsal ve siyasi etkenlerin üstünde durmuştur; dil ve kültürleri birbirinden farklı iki kesimden oluşan Belçika’nın siyasi birliğini, farklı dilleri olan kesimlerin toplumsal ve iktisadi koşullarının benzerliğine bağlamıştır. Tarihsel nedensellik anlayışında bireylere ve rastlantısal etkenlere çok önemli bir yer veren Pirenne, kentlerin oluşumunu açıklarken, bunların ilk önceleri Orta Çağ Avrupası’nda tüccarların konaklama ve yerleşim yerleri olduklarını, daha sonraları 10. ve 11. yy’larda ticaretin yeniden canlanmaya başlamasıyla giderek geliştiklerini öne sürmüştür. Pirenne, 5. yy’dan başlayarak bir durgunluk, dışa kapalılık ve kendine yeterlik dönemine giren Avrupa kentlerinin, 10. yy’dan sonra, önce Haçlı seferlerinin etkisiyle Ortadoğu ile ticari ilişkilerinin gelişmeye başladığını, bunun siyasi birliğin sağlanma sürecini olumlu olarak etkilediğini belirtmiştir. Kuzey Denizi’ yle Baltık kıyısındaki kentlerinse birbirlerini desteklemek amacıyla bir araya gelip önemli bir ticaret sistemi oluşturduklarını ve bu gelişmelerin 16. yy’daki coğrafi keşiflerle büyük bir ivme kazandığını savunmuştur. 1927’de yayımlanan Les villes du moyen âge (Orta Çağ Kentleri) adlı kitabında Orta Çağ’da kentlerin gelişimini ayrıntılı olarak incelemiş, İtalyan, Rus ve Polonya kentlerinin gelişimiyle ilgili verilere ve tartışmalara geniş yer vermiştir.

İlgili Makaleler