Sosyoloji
Hemşin Türkleri Homşetzi Türkleri
Yaşar
Kalafat – Hemşin Türkleri (Homşetzi Türkleri) ve İkinci Dilleri Ermenice Olan Türklerin
Karşılaştırmalı Halk İnançları
Kalafat – Hemşin Türkleri (Homşetzi Türkleri) ve İkinci Dilleri Ermenice Olan Türklerin
Karşılaştırmalı Halk İnançları
Hemşinli üst başlığı altında toplanan halkın
Hopa Hemşinliler olarak bilinen kısmı adeta çift dillidir. Bunlar Türkçenin yanı
sıra özel sayılabilecek Ermenice karışımı bir dil kullanmaktadırlar. Bu
konudaki iki iddiadan birisi “ana dilleri olan Ermeniceye kısmen yitirip
dillerinin Türkçeleştiği” ve diğeri de “anadilleri olan Türkçenin zamanla
Ermeniciden de etkilenerek konuşulan dilin oluştuğu” şeklindedir.
Hopa Hemşinliler olarak bilinen kısmı adeta çift dillidir. Bunlar Türkçenin yanı
sıra özel sayılabilecek Ermenice karışımı bir dil kullanmaktadırlar. Bu
konudaki iki iddiadan birisi “ana dilleri olan Ermeniceye kısmen yitirip
dillerinin Türkçeleştiği” ve diğeri de “anadilleri olan Türkçenin zamanla
Ermeniciden de etkilenerek konuşulan dilin oluştuğu” şeklindedir.
Hemşinliler ile Lazları etnik köken olarak
ilişkilendiren araştırmalar da vardır. Bu çevrenin görüşüne göre, Hemşinliler Kıpçak
Türklerinin günümüze gelen bakiyeleridirler.
ilişkilendiren araştırmalar da vardır. Bu çevrenin görüşüne göre, Hemşinliler Kıpçak
Türklerinin günümüze gelen bakiyeleridirler.
Rize Hemşinlileri ve Hopa Hemşinlileri
Her iki Hemşnli toplum kesimi de Oğuz/Türkmen
boyu olan Homşetzı/Hamsetzi Türklerinden gelmedirler.
boyu olan Homşetzı/Hamsetzi Türklerinden gelmedirler.
Hopa Hemşinlilerin ana dili Çuvaş Türkçesi
özellikleri taşır.
özellikleri taşır.
Halkın yaklaşık % 20’si Ermenistan radyo ve
televizyonlarını izler.
televizyonlarını izler.
Hopa Hemşinlilerinde ağacın kök dalından oluşan
halka şeklindeki çemberden geçmek boğmaca olmuş çocuklara şife getireceğine
inanılır. Bu inanç Borçalı Türkleri ve Kırgız Türklerinde de vardır.
halka şeklindeki çemberden geçmek boğmaca olmuş çocuklara şife getireceğine
inanılır. Bu inanç Borçalı Türkleri ve Kırgız Türklerinde de vardır.
İnanca göre adeta ölüme, hastalığa yol açan
güç geçilen tarafın öte yanında kalmıştır.
güç geçilen tarafın öte yanında kalmıştır.
Hopa Hemşinlilerinin halk inançlarında da
Adak bezi inanç ve uygulaması vardır. Dilek bezleri al, kara, yeşil ve sarı
renkli olurlar.
Adak bezi inanç ve uygulaması vardır. Dilek bezleri al, kara, yeşil ve sarı
renkli olurlar.
(Bu inanç) Türk kültür coğrafyasının hemen
her kesiminde vardır.
her kesiminde vardır.
Hopa Hemşinlilerinde çocuğun ilk dişi çıktığı
zaman onun için Hedik yapılır. Hedik uygulaması Türk kültürlü halklar arasında
çok yaygındır.
zaman onun için Hedik yapılır. Hedik uygulaması Türk kültürlü halklar arasında
çok yaygındır.
Hopa Hemşinlilerinde ‘kadın erkeğin yolunu
geçmez’ inancı vardır.
geçmez’ inancı vardır.
Hopa Hemşinlilerinde hayvanın doğumdan
sonraki ilk sütü olan ağız eşikten dışarı çıkarılmaz, hayvan nazar almasın diye
yabancıya gösterilmez. Ağızı tadan herkesin hayvana maşallah demesi istenir.
sonraki ilk sütü olan ağız eşikten dışarı çıkarılmaz, hayvan nazar almasın diye
yabancıya gösterilmez. Ağızı tadan herkesin hayvana maşallah demesi istenir.
Hemşinlilerin halk inançlarında kurtağzı
bağlama inanç ve uygulaması vardır.
bağlama inanç ve uygulaması vardır.
Hemşinliler kurak havalarda yağmur duasına
çıkarlar ancak bölge yağışlı olduğu için daha ziyade güneş duasına çıkılır.
çıkarlar ancak bölge yağışlı olduğu için daha ziyade güneş duasına çıkılır.
Eski Türk inanlarındaki ruh anlamına gelen ve
bubrik sözcüğünün de Başkurt Türkçesinde hediye anlamına geldiği ifade edilmektedir.
bubrik sözcüğünün de Başkurt Türkçesinde hediye anlamına geldiği ifade edilmektedir.