Helmuth K.B. von Moltke Kimdir, Kısaca Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi
MOLTKE, Helmuth K.B. von (1800-1891)
Alman, asker. Genelkurmay başkanlığı yaptığı dönemde Prusya ordusunu güçlendirerek Alman Birliği’nin yolunu açmıştır.
Helmuth Kari Bernhard von Moltke 26 Ekim 1800’de Mecklenburg yakınlarındaki Parchim’de (bugün DAC’de) doğdu, 24 Nisan 1891’de Berlin’de öldü. Yoksul düşmüş soylu bir ailenin oğluydu. 1805’te ailesinin Danimarka’ya taşınması üzerine Kopenhag’daki Kraliyet Askeri Akademisi’nde sürdürdüğü öğrenimini 1817’de tamamladı. Bir süre Danimarka ordusunda görev yaptıktan sonra 1822’de Prusya ordusuna geçti. Ertesi yıl Berlin Harp Akade-misi’ne gönderilerek üç yıl süreyle öğrenim gördü. Öyküleri, askeri yazıları ve çevirileri ile de tanınan Moltke 1832’de genelkurmaya atandı.
1835’te bir gezi için geldiği İstanbul’da Osmanlı ordusunu modernleştirmeyi amaçlayan II. Mahmud’ un askeri danışmanı oldu. Osmanlı ordusunun yeniden düzenlenmesi çalışmalarına katıldı, başta İstanbul ve Boğazlar olmak üzere birçok yerin haritasını yaptı. Osmanlı İmparatorluğu’nu dolaşıp doğuda küçük askeri harekâtlara katıldı. 1838’de Mısır ordusuyla Nizip’te yapılan savaşta danışman olarak bulunan Moltke, tüm çabalarına karşın yenilgiyi önleyemedi.
1839’da II. Mahmud’un ölümünden sonra ülkesine döndü. Osmanlı İmparatorluğu’nda bulunduğu yıllarda ailesine ve dostlarına yazdığı mektuplarını Briefe über Zustande und Begebenheiten in der Tiirkei (Türkiye Yazıları) adıyla 1841’de yayımladı. 1855’te prens Friedrich Wilhelm’in yaverliğine atanan Moltke, prensin 1857’de I. Wilhelm adıyla tahta geçmesi üzerine genelkurmay başkanlığına getirildi.
Genelkurmay başkanlığı döneminde yeni geliştirilen silahların ve demiryollarının savaş kavramını değiştirdiğini ileri sürerek teknik gelişmelere uygun yeni bir savaş stratejisini geliştirmeye çalıştı. Orduyu yeni araç ve gereçlerle donatıp genelkurmaydaki subayları iyi bir biçimde eğiterek Prusya ordusunu diğer ülkelerin örnek aldığı modern bir ordu durumuna getirdi. Prusya ordusunun 1864 Danimarka ve 1866 Avusturya savaşlarında gösterdiği başarılar Moltke’nin ününü artırdı. 1870’te başlayan ve Alman Birliği’nin kurulmasıyla sonuçlanan Fransa-Prusya Savaşı sırasında Prusya ordusunu başarıyla yönetti. III. Napoleon ordularını Eylül 1870’te Sedan’da yenilgiye uğratmasından sonra kont (Graf) unvanını alan Moltke, 1871 ’de feldmareşalliğe yükseltildi.
Ağustos 1888’de genelkurmaylık görevinden istifa etti. Ancak, yaşamının sonuna dek Ulusal Savunma Kurulu üyeliğini sürdürdü.
• YAPITLAR (başlıca): Briefe über Zustande und Begebenheiten in der Tiirkei, 1841, (Türkiye Mektupları, 1969); Gesammelte Scbriften und Denkuıürdigkeiten, 8 cilt, 1891-1893, (“Toplu Yazılar ve Anılar”); Militdrische Werke, 4 cilt, 1892-1912, (“Askeri Yazılar”).
• KAYNAKLAR: E. Kessel, Moltke, 1957; E. von Naso, Moltke, Mensch und Feldherr, 1963; F.E. Whitton, Moltke, 1921.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi
vikipedi, ekşi