Tarihi Şahsiyetler

Heinrich von Treitschke Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

TREITSCHKE, Heinrich von (1834-1896)

Alman, tarihçi. Prusya önderliğinde güçlü bir Almanya’nın kurulması gerektiğini savunmuş, 19.yy Alman tarihi üzerine bir kitap yazmıştır.

15 Eylül 1834’te Dresden’de (bugün DAC’de) doğdu, 28 Nisan 1896’da Berlin’de öldü. Muhafazakâr görüşlü bir generalin oğluydu. Ortaöğrenimini tamamladıktan sonra, 1851-1854 arasında Almanya’nın çeşitli üniversitelerinde tarih öğrenimi gördü. 1859-1874 arasında Leipzig, Freiburg, Kiel ve Heidelberg üniversitelerinde profesör olarak tarih ve siyaset dersleri verdi. Alman Birliği’nin Prusya’nın önderlik edeceği anayasal bir monarşi yönetimi altında gerçekleşmesi gerektiğini savunmadaki kararlılığı 1886’da Preussische Jahrbücher’in (Prusya Yıllıkları) başına getirilmesine yardımcı oldu.

1871’de İmparatorluk Meclisi’ne seçildikten sonra zamanla anayasacı görüşlerini terkederek, devletin uyruklarının yaşamlarının merkezinde yer alması ve parlamento denetimine tabi olmayan otoriter yöneticilerce yönetilmesi gerektiğini savunan muhafazakâr görüşler edindi. 1879’da ulusal liberal gruptan ayrıldıktan sonra 1884’e değin mecliste bağımsız milletvekili olarak etkinlik gösterdi.

1874’te Berlin Üniversitesi’ne profesör olarak atanan Treitschke 1886’da Ranke’nin ölümünden sonra Prusya resmi tarihçiliğine getirildi. 1879-1-894 arasında yayımladığı Deutsche Geschichte im 19.]ahrhurıdert’xt (“19.yy’da Alman Tarihi”) I.Napoleon döneminden 1848’e değin Alman tarihini ele aldı. Kitapta tarihin başlıca konusunun, yönetim biçimleriyle yönetilen toplulukların yaşam anlayışları arasındaki bağlantı ve uygunluğu açıklamak olduğunu, tarihin yalnızca olayların doğuş ve gelişimini değil, toplumun kültür, sanat ve bilim alanlarındaki başarılarını da incelemesi gerektiğini vurgulayan tarih anlayışını sergiledi. Almanya’nın Kutsal Roma-Germen İmparatorluğu’nun gerçek mirasçısı olduğu ve büyük bir kolonici güç durumuna gelmesi gerektiği doğrultusundaki görüşleri döneminde yaygın bir kabul gördü. Ölümünden sonra, Alman tarihçilerinin Ranke’nin tarih anlayışının etkisi altına girmeleri nedeniyle unutulan görüşleri, 20.yy’da Naziler tarafından milliyetçi ideolojinin temellerini oluşturmada kullanıldı.

• YAPITLAR (başlıca): Gesellscha.ftswissenscha.ft, 1859, (“Toplum Bilimi”); Bundesstaat und Einsheitsstaat, 1863-1864, (“Federal Devlet ve Merkezi Devlet”); Deutsche Geschichte im 19.]ahrhundert, 5 cilt, 1879-1894, (19.yy’da Alman Tarihi”); Historische und politische Aufsdtze, (ö.s.), 4 cilt, 1896, (“Tarihsel ve Siyasi Makaleler”).

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi