Edebi Şahsiyetler

Heinrich Mann Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

MANN, Heinrich (1871-1950)

Alman, romancı. Hümanist bir temele dayanan toplumculuk anlayışı doğrultusundaki yapıtlarıyla tanınmıştır.

27 Mart 1871’de Lübeck’te doğdu, 27 Mart 1950’de ABD’de, California’da, Santa Monica’da öldü. Yazar Thomas Mann’ın kardeşidir. 1890-1892 arasında Fischer Yayınevi’nde çalıştı. Bunu izleyen yıllarda kardeşiyle İtalya’ya gitti. 1925’te Berlin’de yaşamaya başladı. Prusya Edebiyat Akademisi’nin başkanı olduysa da, 1933’te bu görevinden uzaklaştırıldı. Birçok başka yazar gibi Nasyonal Sosyalistler’ce kitapları yakılınca ülkesinden ayrıldı. Önce Çekoslovakya’ya gitti, sonra Fransa’ya geçti ve İspanya üzerinden ABD’ye gitti. 1949’da Alman Sanat Akademisi’nin başkanlığına seçildi.

Heinrich Mann, edebiyat anlayışında Fransız geleneğini benimsemiştir. Stendhal, Flaubert ve d’An-nunzio ona örnek olmuşlardır. Mann, daha II.Wil-helm zamanından başlayarak Alman burjuvazisini amansızca eleştirmiş, bu tutumunu Weimar Cumhu-riyeti’nde de, Nasyonal Sosyalist yönetim sırasında da sürdürmüştür. Onun burjuvazi karşıtı bu tavrı, Die Göttinen oder die drei Romane der Herzogin von Assy (“Tanrıçalar ya da Assy Düşesinin Uç Romanı”) adlı üçlemesinde açıkça belli olur. Bu yapıt Diana gibi bilime ve güce erişmek için çabalayan, Minerva gibi sanatı ilerleten ve Venüs gibi kendini aşka adayan bir kadın kahramanın öyküsüdür. Im Schlaraffenland (“Tembeller Ülkesinde”) finans dünyasını, basını ve Berlin’deki moda edebiyat akımlarını alaya alan bir romandır. Professor Unrat oder das Ende eines Tyrannen (“Profesör Unrat ya da Bir Zalimin Sonu”) ise burjuva ahlak anlayışını yerer. Mann’ın bu en tanınmış romanı Mavi Melek adıyla birkaç kez filme de alınmıştır. Die Armen (“Yoksullar”) ve Der Kopflz (“Kafa”) birlikte, yine bir üçleme olan Das Kaiserreich’i (“İmparatorluk”) oluşturan Der Unter-tan’da (“Uyruk”) II.Wilhelm döneminde imparator ve Kilise’nin buyruğu altında yaşayan, onursuz bir uyruk ruhu ile davranan, ama kendinden daha zayıflara baskı yapıp, onları sömüren, güç hayranı, milliyetçi bir burjuva tipi anlatılır.

Mann, Alman toplumu içindeki Nasyonal Sosyalizm’e doğru gidişi çok öncelerden sezmiş, bunu yapıtlarına yansıtmıştır. Bu anlamdaki milliyetçiliğe ve militarizme karşı çıkmıştır. Yurdundan uzakta yaşadığı dönemde sosyalist düşüncelere yakınlık duymuştur.

•    YAPITLAR (başlıca): Roman: Im Schlaraffenland, 1900, (“Tembeller Ülkesinde”); Die Göttinnetı oder die drei Romane der Herzogin von Assy, 1903, (“Tanrıçalar ya da Assy Düşesinin Üç Romanı”); Professor Unrat oder das Ende eines Tyrannen, 1905, (Mavi Melek, 1960/“Professör Unrat ya da Bir Zalimin Sonu”); Das Kaiserreich, 1914-1925, (“İmparatorluk”); Die Jugend und diz Vollendung des Königs Henri IV., 1935, (“Kral IV.Henri’nin Gençliği ve 0%ın\x%ı”)-,Empfangbei derWelt,(ö.s.),1956.Öykü: Pippo Spano, 1905; Kobes, 1925. Oyun: Die grosse Liebe, 1912, (“Büyük Aşk”); Madame Legros, 1913. Deneme: Macbt und Mensch, 1919, (“Güç ve İnsan”); Geist und Tat, 1931, (“Ruh ve Eylem”); Der Hass, 1934, (“Kin”); Mut, 1939, (“Cesaret”).

•    KAYNAKLAR: H.Ihering, Heinrich Mann, 1951.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi