Edebi Şahsiyetler

Hasirizade Elif Efendi Kimdir, Hayatı, Hakkında Bilgi

Hasîrîzâde Elif Efendi (1850-1927) Hasîrîzâde Sa’dî Dergâhı’nin son şeyhi, âlim ve şair.

İstanbul Sütlüce’de Hasîrizâde Dergâhı’nda doğdu. Asıl adı Mehmed’dir. Ba­bası dergâhın şeyhi Ahmed Muhtar Efen­di, annesi Tiryâkîzâde Hasan Paşa’nın kızı Fatma Biâse Hanım’dır. XVIII. yüzyılın ikinci yarısında Mısır’ın Demenhûr şeh­rinden İstanbul’a gelip Kasımpaşa’ya yer­leşen büyük dedesi Şeyh Halil Efendi, genellikle saray hasırcıbaşısı olan oğlu Emin Ağa’nın dükkânında vakit geçirdi­ğinden “Hasırcı Şeyh” diye tanınmış, so­yundan gelenlere de Hasîrîzâdeler denil­miştir. Halil Efendi’nin diğer oğlu Şeyh Mustafa îzzî Efendi (ö.  1823), Sütlüce’deki Hasîrîzâde Dergâhı diye anılan Sa’dî Tekkesi’ni yaptırmış, ölümünden sonra Nakşibendiyye ve Mevleviyye tarikatla­rından da icazet alan oğlu Süleyman Sıdkı Efendi (o. 1873) şeyhlik makamına geç­miştir. Elif Efendi’nin babası Şeyh Ah­med Muhtar Efendi (ö. 1901) Süleyman Sıdkı Efendi’nin oğludur.

Elif Efendi, babasının arzusuyla döne­min meşhur Nakşibendî şeyhlerinden mesnevîhan Hoca Hüsâmeddin Efendi’­nin öğrencisi oldu ve daha sonra Eyüp Defterdar” da ki Şah Suttan Mektebi’ni bi­tirdi. Vilâyet kapı kethüdalarından Hoca Faik Efendi’den Arapça öğrendi. 1870′-te Şam’dan İstanbul’a gelerek Hasîrîzâ-de Dergâhı’nda misafir olan. Sa’diyye ta­rikatının kurucusu Sa’deddin el-Cibâvî neslinden Şeyh Yûnus eş-Şeybânî. ken­disine hizmet eden Elif Efendi’ye Sa’diyye’nin kendi nisbesine izafetle kurmuş olduğu Şeybâniyye şubesinden icazet ver­di. Daha sonra dergâhı ziyaret eden Şâzeliyye’nin Medeniyye kolunun kurucu­su Şeyh Zâfir’in halifesi İbrahim el-Berrâde’den de Şâzelî-Medenî hilâfeti al­dı. Babasının emriyle dergâhta Mesne­vi okutmaya başladı (1875). 1880’de ba­basından Sa’diyye tarikatı hilâfeti aldı. Aynı yıl babasının hacca gitmesi üzerine dergâhta vekâleten postnişin oldu. 1880 yılına kadar tarikat eğitiminin yanı sıra Beyazıt dersiamlarından Hâdimîzâde Ah­med Hulusi Efendi’nin Eyüp Zal Mah­mud Paşa Camii’ndeki derslerine devam etti. Onun ölümünden sonra Ahmed Nüz-het Efendi’den icazet aldı (1885). Bur­salı Zeki Dede’den ta’lik hattı meşketti. Dönemin meşhur âlimlerinden Ha­fız Şâkir ve Meclis-i Kebîr-i Maârif reisi Büyük Ali Haydar efendilerden de fay­dalandı. Öte yandan aynı yıllarda Yeni-kapı Mevlevîhânesi Şeyhi Osman Selâhaddin Dede’nin Mesnevi derslerine de­vam ederek mesnevîhan icazeti ve Mev­leviyye hilâfeti aldı.

Elif Efendi Hasîrîzâde Dergâhı’nda. ba­basının hacca giderken kendisini vekil bıraktığı 1880 yılından onun ölümüne ka­dar vekâleten, bu tarihten itibaren tek­kelerin kapatılışına kadar da (1925) asa­leten şeyhlik görevinde bulundu, Mesne­vi, şemail, hadis ve dinî ilimleri okuttu. II. Abdülhamid’in iradesiyle 1887’de ye­niden inşa edilen ve inşaat giderleri tek­ke mensuplarından Tophane müşiri Mehmed Seyyid Paşa tarafından karşılanan tekkenin mimarlığını yaptı. Konya Mev-lânâ Âsitânesi’nde çelebilik makamında bulunan Abdülvâhid Çelebi kendisine meşihatnâme göndererek Mevlevi şeyhliği­ni tasdik etti (1898). 190Tde tayin edil­diği Meclis-i Meşâyih başkanlığı görevin­den bir süre sonra ayrıldı. 3 Ocak 1927 Pazartesi günü vefat etti: tekkesiyle Mahmud Ağa Camii arasındaki hazîreye defnedildi.

İstanbul Koska’daki Abdüsselâmiyye Dergâhı’nın son şeyhi Yûsuf Zahir Efen­di Elif Efendi’nin oğludur.