Hasan Ağa, Kimdir, Hayatı, Barbaros Hayrettin’in Vekili

Hasan Ağa. Hasan Ağa (D.1491- Ö.1549) Cezayir’de Barbaros Hayreddin Paşa’nın bir çok işlerde kullandığı vekil ve  kaymakamı. Aslen Sardunyalı olan Hasan, Barbaros Hayreddin tarafından esir edilerek, harem ağaları arasına alınmıştı. Az zaman içinde efendisinin itimadını kazandı ve kâhyalığına tâyin edildi, hattâ Hayreddin Paşa Tunus seferine giderken, Cezayir’in idaresini Hasan’a bıraktı ve 1536’da İstanbul’a  davet edildiği zaman da, yerine yine onu bıraktı. Hasan bu vazifeyi pek iyi yaptı. Haedo eserinde halâ bugün bile kendisini tanımış olanlardan çoğunun; — “Hiç bir paşa onun kadar adalet hakkaniyet göstermemiştir” — dediklerini yaz­maktadır.
V. Karl’in Cezayir’e karşı seferi (1541) Hasan’ın idaresi zamanında olmuştur. Haedo’nun söylediğine göre,  Hasan pek büyük bir cesâret ile hareket etmiş ve imparatorun ordusunun mağlûbiyetinde bizzat âmil   olmuştur. Muasır tarihçilerin mesâisi ise, bunun aksine olarak, Hasan’ın iki yüzlü hareketlerini mey­dana   çıkarmıştır. Hasan, Oran valisi Comte d’Alcaudete’in tekliflerine  kapılmış ve ancak üesâdan bâzılarının mukavemeti üzerine şehri V. Karl’a teslim edememiş gibi görünmekte­dir. Her ne olursa-olsun, İspanyol  seferi hezi­metinden sonra, Hasan Hıristiyanlar ile şüpheli hareketlerde bulunmuş olan Küko kralının üzerine   yürüyerek, onu vergi vermeğe ve rehine olarak, oğlunu teslim etmeğe  mecbur bırakmıştır (1542 ). Haedo ‘ya göre, Hasan Tlemsen emîrîni  Oran İspanyollarına karşı korumak için, batıya doğru bir sefer yapmış ise de,  bu sefe­rin olup-olmadığı net değildir. Az zaman sonra Hasan, rütbece düşmüş olarak, çekilmiş ve 1549 sene­sinde, 58 yaşında  olduğu hâlde, unutulmuş olarak ölmüştür. Bâb ul-Ved yanında kâhyasının yap­tırdığı bir Izubba’de defnolunmuştur. Buradaki kîtâbe Cezayir müzesinde mahfuzdur.