Hans Gustav Güterbock Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

GÜTERBOCK, Hans Gustav (1908 – 29 Mart 2000)

Alman asıllı ABD’li arkeolog. Hititler konusunda önde gelen uzmanlardan biridir.

27    Mayıs 1908’de Berlin’de doğdu. 1926-1927’de Berlin ve 1928-1929’da Marburg üniversitelerinde öğrenim gördü. 1934’te Leipzig Üniversitesi’nde doktorasını tamamladı. 1933-1935 arasında Berlin Müzesi’nde asistan olarak görev yaptı. 1933’ten başlayarak Anadolu’da Kurt Bittel başkanlığındaki Boğazköy kazılarına katıldı. 1935’te Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi’nin kurulmasıyla Atatürk tarafından Türkiye’ye çağrıldı. 1936’dan 1948’e değin Ankara Üniversitesi’nde Hititoloji dersleri verdi. 1948-1949’da İsveç’de Uppsala Üniversitesi’nde konuk öğretim üyesi olarak bulundu. 1949’da ABD’ye giderek Chicago Üniversitesi Doğu Enstitüsü’nde çalışmaya başladı. 1955’te Amerikan uyruğuna geçti. 1956’da Hititoloji profesörü oldu. 1952’de yeniden başlatılan ve aralıklarla sürdürülen Boğazköy kazılarına K.Bittel, R.Naumann ve P.Neve ile birlikte başkanlık etti. 1968-1970 arasında Chicago ve Cali-fornia üniversitelerinin ortaklaşa yürüttükleri Keban Baraj Alanı’ndaki Korucutepe kazılarını Mauritz van Loon’la birlikte yönetti. 1968’den 1977’ye değin Türkiye’deki Amerikan Araştırma Enstitüsü başkanlığını yaptı. 1976’da emekli oldu.

1977’de Uppsala Üniversitesi’nden onur doktoru unvanını aldı. American Oriental Society, American Schools of Oriental Research, Deutsche Orient Gesellschaft, Alman Arkeoloji Enstitüsü üyesi ve Türk Tarih Kurumu’nun onur üyesidir.

Güterbock, Hitit hiyeroglif yazısının okunmasında öncülük etmiş bilim adamlarından biridir. 1936’da K.Bittel ile birlikte Boğazköy’de Nişantaşı’ ndaki kral adının Suppiluliuma olduğunu okumayı başarmıştır. Çalışmalarını Boğazköy tabletleri ve mühür baskıları üstünde yoğunlaştırmış, Karabel, Şırzı, Sirkeli, Sultanham, Alevkışla gibi Hitit anıtlarını da okumuştur.

Son yıllarda Hitit metinleri üstündeki çalışmalarını bilgisayar yardımıyla sürdürmektedir. Bu alanda Chicago Üniversitesi Doğu Enstitüsü’nde oluşturduğu grupla çalışarak dilbilgisi ve sözdizimi yardımıyla tabletlerdeki eksik ve kırık yerlerin yorumunu yapmaktadır.

Özellikle Hitit dini, mitolojisi, edebiyatı üstüne çok sayıda yayını olan Güterbock, Hititler’in Yunan ve Miken uygarlığı ile ilişkilerini de araştırmıştır.

•    YAPITLAR (başlıca): Keilschrifturkunden aus Boghazköi, 1930, (“Boğazköy Çivi Yazılı Belgeleri”); Boğazköy: Neue Untersuchungen in der hethitischen Hauptstaat (K.Bittel ile), 1935, (“Boğazköy: Hitit Başkentinde Yeni Araştırmalar”); Siegel aus Boğazköy, 2 cilt, 1940-1942, (“Boğazköy Mühürleri”); “Eti Tann Tasvirleri ile Tanrı Adları”, Belleten VII, 1943; Kumarbi Efsanesi, 1945; Keilschrifttexte aus Boghazköi, 1963, (“Boğazköy Çivi Yazılı Metinleri”); Les hieroglyphes de Yazılıkaya, â propos d’un travail recent, 1982, (“Yazılıkaya Hiyeroglifleri, Yeni Bir Çalışma Üzerine”); “The Hittites and the Aegean World: The Ahhiyawa Problem Reconsidered”, American Journal of Archaeology, 87/2,1983, (“Hititler ve Ege Dünyası: Ahhiyawa Sorununa Yeniden Bakış”).

•    KAYNAKLAR: Anatolian Studies Presented to Hans Gustav Güterbock, (bibliyografya içerir), 1974.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi