Hamit Kemali Söylemezoğlu Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi
SÖYLEMEZOĞLU, Kemâli (1909)
Türk, mimar. Öğretim ve uygulamanın yanı sıra tarihsel yapıtların korunması konusunda da büyük çaba göstermiştir.
Hamit Kemâli Söylemezoğlu 26 Şubat 1909’da İstanbul’da doğdu. Galatasaray Lisesi’nden sonra 1930’da girdiği Güzel Sanatlar Akademisi (bugün Mimar Sinan Üniversitesi) Mimarlık Bölümü’nü 1935’te bitirdi. Ertesi yıl Berlin’e gidip Almanca öğrendi, Stuttgart Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi’ne girdi ve 1939’da mezun oldu. Bir süre P.Bonatz’ın bürosunda çalıştı, 1940 sonunda Türkiye’ye döndü. Askerlik görevinden sonra 1943’te Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı Ankara’daki Yapı Bürosu’ nun teknik şefi oldu. Ertesi yıl İstanbul Güzel Sanatlar Akademisi’ne atölye öğretmeni atandı. 1946’da doçentliğe yükseldi ve İTÜ Mimarlık Fakül-tesi’ne geçti. Bir süre P.Bonatz’la birlikte sürdürdüğü öğretim çalışmasının yanı sıra mimarlık uygulamaları, bazı kent ve kasabalar için imar planları yaptı, yarışmalara katıldı, bunlarda çeşitli dereceler kazandı. 1954’te İslam dini ve cami yapıları üzerine hazırladığı teziyle profesörlüğe yükseldi. 1956’dan başlayarak uzun yıllar kürsü başkanlığı görevinde bulundu. 1956-1958 arasında Mimarlık Fakültesi dekanlığı yaptı. 1958’de hastalanıp tedavi için gittiği Almanya’da iki yıl kaldı. 1959’da Stuttgart Teknik Üniversitesi’ nde Mimarlık Fakültesi’nde iki yarı yıl konuk profesör olarak ders verdikten sonra yurda döndü. Çeşitli dönemlerde İTÜ Senatosu üyeliğinde bulundu. 1979’da emekliye ayrıldı.
Söylemezoğlu’nun çok yönlü, hoşgörülü ve titiz kişiliği hem öğretmenliğine, hem de mimarlığına yansımıştır. Tasarım (mimari proje) öğretiminin bilimsel temellere oturması yolunda çaba harcamıştır. Cumhuriyet dönemi mimarlığının gelişim sürecine koşut olarak çeşitli yönelişlerdeki yapılarının hepsinde ayrıntılara büyük özen gösterdiği izlenir. Çok önem vererek hizmet ettiği bir alan da eski yapıtların korunmasıdır. Bu konudaki çalışmalarına 1944’te Güzel Sanatlar Akademisi’ndeki mimarlık tarihi ve rölöve dersleriyle başlamış, bu dersleri İTÜ’de de uzunca bir süre yürütmüştür. 1950’de Milli Eğitim Bakanlığı tarafından, İstanbul müzelerindeki yapım ve onarım işlerini incelemek ve denetlemekle görevli komisyona üye seçilmiştir. 1951’de kurulan Gayri Menkul Eski Eserler ve Anıtlar Yüksek Kurulu’na da İTÜ’yü temsil etmek üzere üye seçilmiş, buradaki görevini emekli olana değin aralıksız sürdürmüş, son dört yılında kurul başkan vekilliği de yapmıştır.
• YAPITLAR (başlıca): Yapı: Mağaza, 1947, Tepebaşı/ İstanbul, bugün mevcut değil; Nuri Çapa Yalısı, 1949-1951, BebekZ-İstanbul; E.Adakan Villası, 1952, Çiftehavuzlar/İstanbul; Elektrik idaresi, 1957, Taksim/ İstanbul; Orman Fakültesi Kütüphanesi ve Konferans Salonu (H.Söylemezoğlu ile), 1961, İstanbul; Gazoz Fabrikası, 1961, Levent/İstanbul. Kent Planı: Kars (K.A.Aru ile), 1947; Gaziantep (K.A.Aru ile), 1948; Uşak 1951; Karamürsel, 1952; Boyabat, 1953; Tarsus. Kitap: Altına Yüzyıl Mimarisi Hakkında Bir Deneme, 1950; İslam Dini, ilk Camiler ve Osmanlt Camileri, 1955.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi