Tarihi Şahsiyetler

Hamdan Karmat Kimdir, Kısaca Hayatı, Dönemi, Hakkında Bilgi

HAMDAN KARMAT (9-yy)

Arap din adamı. Karmati Mezhebi’ nin kurucusudur.

Hamdan Karmat b.Eş’as Kûfe’de (Irak’ta) doğdu, doğum ve ölüm tarihi bilinmiyor. Siyaset yönünden hilafetin, Halife Ali ailesine ait olduğunu savunan geleneğe dayanarak bu aileden henüz ortaya çıkmamış bir bireyinin adına yandaş toplayan, Abdullah b.Meymun’un daîsi (mezhep propagandacısı) Hüseyin el-Ahvazî’nin etkisiyle İsmaili Mezhebi’ne girdi. Onun ölümünden sonra daî olarak yerine geçti. 875’te Bağdat yakınlarında Kalvaza’ya yerleşti. 890’dan sonra Kûfe’yi de örgüt çalışmalarının merkezi durumuna getirdi. Burada Darü’l-hicre (sığınma yeri) adıyla bir toplanma yeri kurdu.

Abdullah b.Meymun’un ölümüyle yerine geçen Ahmed’i tanımadı. İmam Cafer Sadık’ın torunu Muhammed b.İsmail’e bağlı kaldı. Kayınbiraderi Abdan’a mezhebin kutsal kitaplarından Belâgat-ı Seb’a adlı yapıtı düzenletti. Abbasi yönetimine karşı başkaldırma hareketlerine girişti.

Hamdan Karmat, insanlar arasında eşitliği sağlamak savıyla giriştiği eylemlerinde para sıkıntısına düştü. Bu yüzden ağır vergiler koydu. Malların ortak kullanma kuralı olan ulfeyi getirdi. Hamdan Karmat, mezhebini saymak amacıyla Suriye’ye gittikten bir süre sonra ortadan kayboldu. Ondan sonra mezhebi yayma çalışmalarını kayınbiraderi Abdan yürüttü.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi