Hafız Hüseyin Efendi (Hafız Hüseyin İbn-i İsmail Ayvansarayi) kimdir? Hayatı ve eserleri hakkında bilgi
Hafız Hüseyin Efendi (Hafız Hüseyin İbn-i İsmail Ayvansarayi) kimdir? Hayatı ve eserleri hakkında bilgi: Hal tercemesi [Biyografi] yazarlarından çalışkan bir zat olup İstanbullu‘dur. İstanbul ve Diğer üç belde mahallelerindeki cami’ ve mescidler ile tekke ve zaviyelerin kurucuları ile avlularında medfun bulunan zatların [heca harfleri] alfabe sırasına göre hayatlarından bahseden (Ha- dikatu’l-Cevami’) isminde basılmış bir eseri ile (Tercemetü’l-Meşayihin) veyahut (Vefeyat-ı Ayvansarayi) adında diğer bir eseri ve muhtelif divanlardaki manidar müstezatların [«Mef’ulü mefailü mefailü faulün) vezninde şöylenmiş mısralara « Mef’ulü faulün» parçalarına müsavi birer parça katmak suretiyle meydana getirilen manzumelerin] toplanmasından teşekkül eden (Eş’ar-name-i Müstezadi) adlı eseri vardır. Aşık Ömer’in Divanı’nı da tertib edip toplamıştır. 1201 (1787) de vefat ederek Eyüb’de Zal Paşa Camii avlusunda defn edildi. Terceme sahibi (Hadika)sını Müstekimzade’nin teşvik ve irşadı ile meydana getirmiştir. 1258 (1842) tarihinde irtihal ederek Eyüb’de defn edilen büyüklerden Zile’li İmamzade hafidi Ali Satı’ Efendi tarafından 1253 tarihine kadar zeyli [ilaveleri] yapılmakla beraber aslına da yarısı kadar ilaveler yapılmıştır. İstanbul ve üç belde (Üsküdar, Galata, Eyüb veya İstanbul Edirne ve Bursa) vefeyat ve binaları için mühim bir eserdir. Seyyid Nizam Dergahı Caddesi’nin sol tarafında medfun olan Ali Satı’ Efendi’nin muhibbanından bulunan Süleyman Besim Efendi tarafından 1276 (1837) tarihine kadar zeyl edilmiştir ki bu zeyl basılmış değildir.
(Hadika)da derc edilen cami’ ve mescidler heca harfleri sırasına göre tertib ve münderecatı telhis edilmekle beraber bazı ilaveler de yapılan zeylinin yazarının kendi yazısı ile yazılı nüshası Millet Kütübhanesindedir. Te’lif tarihi 1248 (1832) ve müellifi de Sıdkı-zade Ahmed Reşid Efendidir.
Kaynak: Osmanlı Müellifleri, Bursalı Mehmed Tahir Bey, Meral Yayınevi, 3. Cilt.