Hacı Sadullah Ağa Hayatı, Kimdir, Eserleri, Hakkında Bilgi
Hacı Sâdullah Ağa (1760-1808) Türk mûsikisi bestekârı, hanende.
İstanbul’da doğdu. Babasının adı Ahmed’dir. Küçük yaşta Galata Sarayı’nda iç oğlanı olarak eğitilmek üzere seçildi. Buradaki İlk tahsilinin ardından Enderun’a alındı: Seferli ve Kilerli Koğuşu’nda eğitim gördü, mûsiki meşketti. On on bir yaşlarında girdiği Enderun’da yirmi yıldan fazla bir süre kaldıktan sonra hâmisi Valide Kethüdası Yûsuf Ağa’nın tavsiyesiyle 1794’te’III. Selim’e musâhib oldu. Bu arada saraydaki cariyelere mûsiki dersi vermeye başladı. III. Selim’in öldürülmesinden sonra padişah olan IV. Mustafa’nın da tahttan indirilerek II. Mahmud’un padişah ilân edilmesinin ardından Hacı Sâdullah Ağa. 14 Eylül 1808’de musâhibliği-ne son verilerek hâcegânlıkla saraydan emekli edildi. İki gün sonra da bir tabanca kurşunu ile kamından yaralandı. Bazı kaynaklar onun bir kaza sonucunda kendi kendini yaraladığını, bazıları ise yine kaza eseri olarak uşağı tarafından vurulduğunu kaydetmektedir. 18 Eylül 1808’de vefat etti. Kaynaklarda Sâdullah Ağa’nın hacca gittiğine dair herhangi bir kayda rastlanmamıştır.
XVIII. yüzyılın sonlan ile XIX. yüzyılın ilk yansında Enderun’da Sâdullah adlı birkaç musikişinas bulunduğundan bunların biyografileri çeşitli yayınlarda birbirine karıştırılmıştır. Bu ismi taşıyan diğer musikişinaslar, III. Selim ve II. Mahmud döneminde yaşayan Sermüezzin Ahmed Sâdullah Efendi ile II. Mahmud dönemi bestekârlarından Serheng Sâdullah Ağa’dır. Ayrıca mûsikiyle ilgilenen bir şair olan Sâdullah Ankaravî de özellikle eserleri yönünden Hacı Sâdullah Ağa ile karıştırılmıştır.