Edebi Şahsiyetler

Hacı Sadullah Ağa Hayatı, Kimdir, Eserleri, Hakkında Bilgi

Hacı Sâdullah Ağa (1760-1808) Türk mûsikisi bestekârı, hanende.

İstanbul’da doğdu. Babasının adı Ahmed’dir. Küçük yaşta Galata Sarayı’nda iç oğlanı olarak eğitilmek üzere seçildi. Buradaki İlk tahsilinin ardından Enderun’a alındı: Seferli ve Kilerli Koğuşu’nda eğitim gördü, mûsiki meşketti. On on bir yaşla­rında girdiği Enderun’da yirmi yıldan fazla bir süre kaldıktan sonra hâmisi Valide Kethüdası Yûsuf Ağa’nın tavsiyesiyle 1794’te’III. Selim’e musâhib oldu. Bu ara­da saraydaki cariyelere mûsiki dersi ver­meye başladı. III. Selim’in öldürülmesin­den sonra padişah olan IV. Mustafa’nın da tahttan indirilerek II. Mahmud’un pa­dişah ilân edilmesinin ardından Hacı Sâdullah Ağa. 14 Eylül 1808’de musâhibliği-ne son verilerek hâcegânlıkla saraydan emekli edildi. İki gün sonra da bir taban­ca kurşunu ile kamından yaralandı. Bazı kaynaklar onun bir kaza sonucunda ken­di kendini yaraladığını, bazıları ise yine ka­za eseri olarak uşağı tarafından vuruldu­ğunu kaydetmektedir. 18 Eylül 1808’de vefat etti. Kaynaklarda Sâdullah Ağa’nın hacca gittiğine dair herhangi bir kayda rastlanmamıştır.

XVIII. yüzyılın sonlan ile XIX. yüzyılın ilk yansında Enderun’da Sâdullah adlı bir­kaç musikişinas bulunduğundan bunların biyografileri çeşitli yayınlarda birbirine ka­rıştırılmıştır. Bu ismi taşıyan diğer musikişinaslar, III. Selim ve II. Mahmud döne­minde yaşayan Sermüezzin Ahmed Sâdul­lah Efendi ile II. Mahmud dönemi beste­kârlarından Serheng Sâdullah Ağa’dır. Ay­rıca mûsikiyle ilgilenen bir şair olan Sâ­dullah Ankaravî de özellikle eserleri yö­nünden Hacı Sâdullah Ağa ile karıştırıl­mıştır.