Gyula Andrassy Kimdir, Hayatı, Dönemi, Hakkında Bilgi

ANDRASSY, Gyula (1823-1890)

Macar devlet adamı. Avusturya-Macaristan İmparatorluğu’nun kurulmasında ve Avusturya-Alman ittifakının sağlanmasında önemli katkısı olmuştur.

Kassa’da (Slovakya’da Kosice) doğdu, Volosco’da (Hırvatistan’da Istria) öldü. Soylu bir aileden geliyordu. Gençliğinde ılımlı reformist Stephen Szechenyi’yi destekledi. Daha sonra radikal eğilimli Macar Reform Partisi’ne üye oldu. Parti başkanı Lajos Kossuth, Avusturya’nın Macaristan’ı denetimi altına almak istemesine karşı çıkıyor, milliyetçi bir siyaset izliyordu. Andrassy, 1847’de Macar Millet Meclisi’ne girdi. 1848-1849’da Avusturya’ya karşı ayaklanma hareketinde bir tabura komuta etti. Macaristan’ın yenilmesi üzerine ülke dışına kaçarak Paris ve Londra’da yaşadı. Ölüme mahkûm edildi. 1850’lerin ortalarında Macaristan ve Avusturya’nın uzlaşmasının gerekliliğini savunmaya başladı. 1857’de affa uğrayarak ülkesine döndü. Liberaller’e katıldı. Francis Deak ve Beust ile birlikte, 1867 Avusturya-Macaristan Uzlaşması’mn hazırlanmasına ve uygulanmasına katkıda bulundu. Bu antlaşmayla Avusturya-Macaristan imparatorluğu kurulmuş oluyordu.

Andrassy, yeni Macar hükümetinde başbakan ve savunma bakanı oldu. Avusturya ile sürdürülen anayasal tartışmalarda önemli rol oynadı. Macaristan’ın toprak bütünlüğünün Ruslar’ca desteklenen Slav azınlıklar tarafından tehdit edildiğini düşünüyor ve Rusya’nın Balkanlar üzerindeki bazı isteklerinden kuşku duyuyordu. Bu tehlikeleri önleyebilmek amacıyla Almanya-Macaristan ilişkilerini güçlendirmek için çalıştı. Rusya karşısında Almanya’yı bir denge öğesi olarak gördü. Osmanlı imparatorluğu’nun ortadan kaldırılması düşüncesine karşı çıkarak, bunun ancak Slavlar’a yarar sağlayacağını ileri sürdü.

1870-1871 Fransız-Alman savaşında Avusturya-Macaristan’ın tarafsız kalması için çalıştı. 1871’de Avusturya-Macaristan imparatorluğu dışişleri bakanı oldu, imparatorluğun uluslararası konumunu güçlendirmek için çalıştı. 1872’de, Üç imparator Zirvesi’nin toplanmasına önayak oldu ve burada Avusturya-Macaristan imparatorluğu’nun Balkanlar’daki çıkarlarının korunması için Rusya ile anlaşmaya varıldı. 1878 Berlin Kongresi’ne Avusturya-Macaristan başdelegesi olarak katıldı. Hem imparatorluk içindeki Slav nüfusun artışını engellemek, hem de 1875’de başlayan Balkan bunalımında Rusya’nın tek başına yarar sağlamasını engellemek için kongrede Avusturya-Macaristan’ın Bosna ve Hersek’i almasını onayladı. Yayılma siyasetinin ülke içinde yarattığı hoşnutsuzluk üzerine, istifa etmeye karar verdi. 1879’da görevden ayrılışından bir gün önce Almanya ile Avusturya-Macaristan arasında işbirliği sağlayan ikili İttifak Antlaşması’nı imzaladı. Bu antlaşma iki büyük gücü I.Dünya Savaşı sonuna değin birbirine bağlıyor ve her iki ülkenin dış politikaları açısından bir dönüm noktası niteliği taşıyordu. Andrassy, dışişleri bakanlığından ayrıldıktan sonra ölümüne değin Macaristan Meclisi’nde görev yaptı. Kendisiyle aynı adı taşıyan küçük oğlu Avusturya-Macaristan’ın önemli siyasi önderlerinden olmuştur.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi