Edebi Şahsiyetler

Günter Grass Kimdir, Hayatı, Kitapları, Eserleri, Hakkında Bilgi

GRASS, Günter (1927)

Alman, yazar ve grafîkçi. II.Dünya Savaşı sonrası kuşağının en önemli roman yazarlarındandır,

16    Ekim 1927’de şimdi Polonya’da bulunan Danzıg’de doğdu. Çocukluğunda, Naziler’in oluşturduğu Hitler Gençliği (Hitleriugend) adlı kuruluşa katılmak zorunda kaldı. 1944’te asker oldu. 1946’da ABD askerlerine tutsak düştü. Savaşı izleyen yıllarda maden işçiliği, taş oymacılığı ve caz orkestrasında müzikçilik yaptı. Daha sonra Düsseldorf ve Berlin Güzel Sanatlar akademilerinin heykel bölümlerinde okudu; bu arada Batı Berlin’de ünlü heykelci Kari Hartung’un öğrencisi oldu. 1956-1960 arasında Paris’ te yaşadı, yazar, ressam ve grafikçi olarak çalıştı. Daha sonra Batı Berlin’e yerleşti.

İlk kez 1955’te, Stuttgart Radvosu’nun açtığı bir şiir yarışmasında aldığı ödülle tanındı. Blechtrommei (Teneke Trampet) adlı romanı dünyanın birçok diline çevrildi, 1962’de Fransa’da En İyi Yabancı Roman Odülü’nü kazandı, filme çekildi.

Şiirleri sözcük oyunlarıyla dolu, yergici ve yer yer soyuttur. Şiir kitaplarını kendi yapağı grafiklerle süslemiştir. Oyunları lonesco’nun Uyumsuz tiyatrosu doğrultusunda kaba komediler ve farsiardır. Yalnız Die Plebejer proben den Aufstand konu ve tür olarak öteki oyunlarından değişiktir. DAC’daki 1953 işçi ayaklanmasında yazar olarak Brecht’m rolünü tartışan oyunu fazla ilgi uyandırmamıştır.

Grass’ı dünya ölçüsünde üne kavuşturan 1959’da yazdığı Teneke Trampet’tir. Bu yapıtın yankısı, tüm edebiyat çevrelerinde romanın adını, yazarının adıyla özdeşleştirecek kadar büyük olmuştur. Teneke Trampet, bir uzun öykü olan Katz und Maaş (“Kedi ile Fare”) ve İ963’te yazdığı romanı Hundejahre (“Köpek Yılları”) ile birlikte “Danzig Üçlemesi”ni oluşturur. Her üçünün ortak özellikleri, II.Dünya Savaşı yıllarında ve Danzig’de geçmeleridir. Dış mahalleleriyle birlikte anlatılan Danzig kenti bu yapıtlarla, Dublin, Berlin ve New York gibi 20.yy edebiyatında önemli yer tutan büyük kentler arasına girmiştir. Teneke Trampet pikaresk roman geleneğinin çağdaş örneklerinden biri olmasının yanı sıra, Grass’ın acımasız açıksözlülüğü, grotesk anlatımı, en iğrenç olayları bile gerçekçi bir biçimde yansıtması ve sert toplumsal eleştirisiyle 20.yy Alman edebiyatının en çarpıcı romanı niteliğini kazanmıştır. Ancak yapıtı açık saçık olmakla suçlayan eleştirmenler de vardır. Grass açık saçıklığın sınırlarını zorlayan anlatımını romanı Butt’ta da sürdürmüştür.

Pisi Balığı, Dişi Fare, Kafadan Doğumlar, Uzak Tarla, Yüzyılım ve Kanser Yolunda diğer yapıtlarıdır. Kafadan Doğumlar ‘da Almanların soylarını devam ettirme endişesini yine kendine has tarzıyla ele alan Grass, Uzak Tarla’da Berlin Duvarı’nın yapılması ve yıkılması arasında geçen süreci yansıttı.

Oyun yazarlığını da sanat yaşamına sığdırmış olan Grass, 1999 yılında Nobel Edebiyat Ödülü’nü kazandı.

Grass, edebiyatın yanı sıra yoğun biçimde politikayla da uğraşmış, Willy Brandt ve Sosyal Demokrat Parti’den (SPD) yana olmuştur.

Günümüz toplumunun bazı kurumlarını yeren konuşmaları ve başkaldırı yazılarıyla Almanya içinde büyük ün yapmıştır. Bu arada Kilise’yi de eleştirmiş. Doğu ve Batı Almanya’daki adaletsizliklere karşı çıkmıştır.

•    YAPITLAR (başlıca); Oyun: Onkel, Onket, 1957, (“Amca, Amca”); Dıe böseri Köche, 1957, (“Kötü Niyetli Ahçılar”); Noch zehn Minuten bis Buffalo, 1957, (On Dakka Sonra Buffalo); Hochwasser, 1957, (“Sel”); Die Plebejer proben den Aufstand, 1965. Şiir: Die Vorzüge der Windhühner, 1956, (“Rüzgâr Gülünün Yararları”), Gleis-dreieck, 1960, (“Tren Makası”); Ausgefragt, (“Soruşturuldu”). Roman: Blechtrommei, 1959, (Teneke Trampet); Hundejahre, 1963, (“Köpek Yılları’); Örtlich betaubt, 1969, (“Lokal Uyuşturma”); Aus dem Tagebuch einer Schnecke, 1972, (“Bir Sümüklüböceğin Güncesinden”); Butt, 1977. Uzun Öykü: Katz und M aus, 1961, (“Kedi ile Fare”).

•    KAYNAKLAR: G.Aytaç, Çağdaş Alman Edebiyatı Tarihi, 1983; G.Cepi-Kaufmann, Günter Grass. Eine Analy-se des Gesamtwerkes unter dem Aspekt von Literatür und Politik, 1975; W.J.Schwarz, Der Erzahler Günter Grass, 1969, K.L.Tank, Günter Grass, 1965.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi

İlgili Makaleler