Guillaume (Champeaux’lu) Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

GUILLAUME [Champeaux’lu] (1070-1121)

Fransız, mantıkçı ve tanrıbilimci. Ayrımsızlık öğretisini geliştirmiştir.

Champeaux’da doğdu, Châlons-sur-Marne’da öldü. Yazar Lautenbach’lı Manegold ile Anselmus ve Roscelinus gibi bilgelerin öğrencisi oldu. Clairvaux’lu Bernard’la dostluk kurdu. Nötre Dame Katedral Okulu’nda mantık okuttu. 1100’de bu okulun başına geçti. Öğrencisi Abaelardus’un eleştirileri yüzünden 1108’de kürsüsünden ayrıldı. Paris yakınlarında bir köye çekildikten sonra, 1113’de Ermiş Victor adına, Augustinus’un tanrıbilim kurallarını öğreten bir manastır kurdu. Bu arada retorik, felsefe ve mantık dersleri verdi; onun etkisiyle bu okul Anselmus’un tanrıbilimle ilgili görüşlerini sürdürdü. Châlons-sur-Marne piskoposluğuna yükselen Guillaume, papazlara evlenme yasağı konmasını ve kilisenin görevlerini savunmuş, bu amacı güden bir akım başlatmıştır.

Felsefeye önce aşırı gerçekçi olarak giren Guilla-ume’un görüşlerini bir bütün olarak içeren yapıtlarının pek azı kalmıştır. Onunla ilgili bilgi, Moralia Abbrevita (“Ahlağa İlişkin Özet”) ve Origine Ani-mae (“Ruhun Kaynağı Üzerine”) adlı yapıtlarından, daha çok da Abaelardus’un Historia Calamitatum’ undan (“Acıların Öyküsü”) elde edilebilir. Mantıksal Gerçekçilik’i benimseyen Guillaume, tümelin bütün tikellerde ortak, zamandaş, özdeş ve bütünlük içinde bir öz biçiminde, gerçek bir varlık olduğunu öne sürmüştür. Ona göre, eş türden bireylerin özleri arasında bir başkalık yoktur. Bunlar yalnızca ilineksel biçimleriyle birbirinden ayrılırlar. Bu görüşleri, Adcılar tarafından “eş türden adla tanımlanan nesnelerin özleri, eş türden değildir” savı öne sürülerek, tutarsızlıkla suçlanınca, tümellerin ortaklığı öğretisini bu kez ayrımsızlık öğretisi adı altında yeniden tanımlayarak eş türden olan bireylerin özdeşliğinin kendi tözlerinden kaynaklanmadığını öne sürdü. Ona göre bireyler öz olarak ayrı olmalarına karşın, içlerinde farklılaşmadan bulunan tümelliği taşıdıkları için, eş türdendiler. Bu yüzden iki kişi, benzer, ancak özdeş olmayan bir insanlığı paylaşırlar.

•    YAPITLAR (başlıca): De Origine Animae, 12.yy, (“Ruhun Kaynağı Üzerine”); De essentia Dei, 12.yy, (“Tanrı’ nın Özü Üzerine”); Moralia Abbrevita, 12.yy, (“Ahlağa . İlişkin Özet”); Sententiae seu Quaestiones, İ2.yy, (“Hükümler ya da Sorular”).

•    KAYNAKLAR: G.J.Lefevre, Les variations de Guillaume de Champeaux et la auestion des universaux, 1898; H.Weisweiler, Das Schrifttum der Schule Anselms von Laon und Wilhelms von Champeaux in deutschen Bibliot-heken, 1936.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi