Filozof Biyografileri

Gregorios (Nyssa’lı) Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

GREGORİOS [Nyssa’lı] (331-394)

Kapadokyalı din bilgini. Evrenin görünen ve görünmeyen iki ayrı varlık alanından oluştuğu görüşünü savunmuştur.

Kapadokya’nın Nyssa ilçesinde doğdu, 394’te öldü. Yaşamı konusunda yeterli bilgi olmadığı gibi, kimi kaynaklara göre doğum ve ölüm yılları da kesin değildir. Kilise Babalarından Aziz Basilios’un kardeşidir. İlk din bilgilerini ağabeyinden edindi, sonra kendim Hıristiyan dininin özünü açıklama çalışmalarina verdi. Bir süre felsefe ile ilgilendi, kendinden önce gelen bilginlerin, bilgelerin yapıtlarını inceledi. Özellikle Anadolu-Yunan filozoflarının, o dönemde bilinen yazılarını okudu.

Gregorios’un düşünceleri Tanrı, insan ve evren gibi üç varlık alanı üzerinde toplanır. Ona göre evren, biri görünen, biri görünmeyen iki ayrı varlık alanından oluşan bir bütündür. Bütün varlık türleri bu bütünün içinde, gerekli yerlerini almış, belli aşamalara göre sıralanmıştır. Birer varlık katı olan bu aşamaların doruğunda insan bulunur, sonra öteki canlılar, bitkiler ve diri olmayan nesneler gelir. Ona göre insan ruh ile gövdeden oluşan bir varlıktır. Gövde görünen, ruh görünmeyen varlık alanına bağlıdır. İnsan bir us varlığıdır, yaşamın düşünme, devinme, beslenme, üreme gibi bütün eylemlerini içerir. Onda hayvanların ve bitkilerin kimi özellikleri de vardır. İnsan hayvanlar gibi devinir, algılar, duyar, bitkiler gibi ürer ve beslenir. Onun başlıca özelliği ve ona öteki varlıklar arasında üstünlük sağlayan öğesi ustur. Us düşünmenin tek ilkesidir, o olmadan düşünme eyleminin gerçekleşmesi söz konusu değildir. Usun özünde sezmek, yaşamak, düşünmek gibi yetiler vardır, bunlar ona sonradan eklenmiş değil, onun yapısı gereğidir. İnsanı, taşıdığı özellikler dolayısıyla hayvansı ve bitkisel ruhlarla donatılmış, birçok ruhu olan bir varlık diye görmek yanlıştır. Böyle bir görüşü benimseyenlerin insanı anlama olanağı yoktur.