GETTO
Eskiden Yahudilerin
şehirlerde ayrı yaşadıkları mahalle; günümüzde daha çok azınlıkların ve
yabancıların yaşadıkları şehirlerin belli mahalle veya bölümleri için
kullanılır.
Bu terim yaygın
biçimde savaş öncesi Avrupa şehirlerindeki Yahudi mahalleleri İçin
kullanılmakta ise de, sosyolojide getto terimi şehrin herhangi bir arazisine
atfen kullanılmaktadır. Bu arazide din, renk, ırk ve sosyal şartlar bakımından
ortak özellikleri nedeniyle bir araya toplan-
mış bir grup
yerleşmiştir. Çağdaş tartışmalarda gettonun yerine “içsel koloni” terimi
önerilmiş ve Kuzey Amerika’daki zenci topluluğun ırka dayalı zoraki iskânını
anlatmak için bu kavramın çok uygun olduğu savunulmuştur. Bununla birlikte
koloni benzetmesi, toplumsal değişmenin olabildiğini ima ederken, tarihsel olarak
getto statüsü kalıcıdır.
Göçmen işçilerin Batı
Avrupa ülkesinin bazı şehirlerinde oluşturdukları nispeten kapalı mahalleler de
getto olarak nitelendirilmiştir. Yasalarda gettolar resmen kaldırılmış
olmakla birlikte sanayi toplumunun getirdiği iktisadî ve sosyal şartlar, gettoların
oluşmasına ve yaşamasına imkân vermiştir. Üçüncü Dünya ülkelerinin pek çoğunda
kırsal kesimden şehir merkezlerine olan hızlı nüfus göçü ve plansız kentleşme,
bazı şehirlerin kenarlarında gettolara benzer bir gecekondu olayını ortaya
çıkarmıştır. Bu sadece bir mekân farklılığını değil, kültür ve ideoloji
farklılığını da ifade etmektedir.
(SBA) Bk. Koloni;
Şehirleşme.