Georges Braque kimdir? Hayatı ve eserleri
Georges Braque kimdir? Hayatı ve eserleri: (1882–1963) Fransız ressam. Kübizm’in Picasso ile birlikte en güçlü temsilcisidir. 13 Mayıs 1882’de Argenteuil’de doğdu, Paris’te öldü. Babası badanacıydı. Sekiz yaşındayken ailesi Le Havre’a yerleşti. Braque önce bir boya tüccarının yanında çalışmaya başladı, ilk sanat bilgilerini Le Havre’daki Güzel Sanatlar Okulu’nda ve “Resimli Gil Blas”dan ressam Steinlen’in desenlerini kopya ederek öğrendi. 1900’de Paris’e geldi. 1902’de Ecole des Beaux- Arts’da çalıştı. 1904’te Academie Humbert’e yazıldı. Sezgileriyle Akademi’den uzak duran Braque, İzlenimciler’in yapıtlarını görünce kendinin de onlar gibi çalıştığını farketti. Daha sonra Fauvizm’in çekiciliğine kapıldı, arkadaşı Emile-Othon Friesz (1879-1949) ile birlikte Anvers’de bir atölye tuttu. İki arkadaş önce burada, sonra da Estaque ve La Ciotat’ta çalıştılar. Braque fauvist resimlerle Paris’e döndü. 1907’de Salon des Independants’da sergilediği yapıtlarının hepsi satıldı. Bu resimlerinde Cezanne’ın etkileri görülüyordu. Ertesi yıl gene La Ciotat’da resim yaparken sıcak renklerden vazgeçti, geometrik çizgilerin ağır bastığı düzenlemeler yaptı. 1908’de Salon d’Automne jürisi gönderdiği resimleri geri çevirdi. Braque’ın Estaque Manzarası adlı resminden söz ederken Matisse’in bu yapıtı “yığılmış küpler”e benzetmesi, eleştirmen Louis Vauxcelles’in de bu benzetmeyi bir yazısında kullanması daha ilerde “Kübizm” deyiminin yerleşmesine neden oldu.
Braque ilk kişisel sergisini 1908’de bütün resimlerini satın alan Kahnweiler Galerisi’nde açtı. Picasso ile birlikte çalışmaya başladı. Onunla Kübizm’in temellerini oluşturan ilkeleri geliştirdi. Bunlar her iki sanatçının da aradığı, ama daha önce açıkça kullanmadıkları bir resim diline dayanıyordu. 1907’de yaptığı büyük boyutlu Çıplak adlı yapıtı onun Fauvizm’den Kübizm’e geçişinde bir adım sayılabilir.
1909 sonlarında Braque hacimleri geometrik öğelerine ayrıştırıyordu. Picasso ile yakın işbirliği içinde, deneylerini insan figürüne ve natürmortlara uyguladı. Kullandığı renkleri griler, bejler, siyahlar, yeşiller ve yağlı beyazlarla sınırlayarak elle dokunula- bilen gerçeği, göz aldatmacasına başvurmadan, iki boyutlu bir alan içinde üç boyutlu olarak resmetmeye çalıştı. Bu çaba içinde köşelerle çizgilerin bir araya getirilmesi, düzlemlerin üst üste bindirilmesi, nesnelerin birbiriyle ilişkisiz çeşitli parçalarının resmin yüzeyinde eşzamanlı olarak yansıtılması gibi sorunlar üzerine düşündü. Böyle bir çalışma insanı ancak soyuta götürebilirdi. Nitekim 1911’de Braque’ın sanatı, gerçekle bütün bağlarını koparacağa benziyordu. Ama sanatçı bu deneyi daha ileri götürmedi. Bütün Kübistler arasında Braque bu tür çalışmaların entelektüelliğine ve kapalılığına karşı ilk tepkiyi gösteren sanatçı oldu. 1910’daki Keman ve Testi adlı yapıtının üst yanma bir çivi resmi yapmıştı. Resim bu çiviye asılmış gibi duruyordu. 1911 ’de ise Portekizli Kadın adlı yapıtına ilk kez matbaa harfleriyle yazılmış bir öğe kattı. Daha sonra ağaç, mermer taklitleri ve boyalı kâğıtlarla denemeler yaptı, gazete başlıklarını kullandı. Resimlerine kâğıt, ağaç parçaları, kumaş, kum gibi çeşitli malzemeler yapıştırmaya başladı.
Kübizm artık bireşimci dönemine giriyordu. Çizgi ve kompozisyonlar bağımsızlaşıyor, renkler canlanıyor, geniş, düz yüzeyler kırık düzlemlerin yerini alıyordu. Braque ile Picasso 1914’e değin birlikte çalıştılar. 1911 yazını Pireneler’de Ceret’de, 1912 yazını ise Avignon yakınlarında Sorgues’da geçirdiler. I. Dünya Savaşı’nda Braque cepheye gönderildi. Artois’da savaşa katıldı, başından yaralandı. Uzun bir dinlenmeden sonra 1917’de yeniden, ama Picasso olmadan resim yapmaya başladı. Daha sürekli, sağlam ve durağan biçimlere yöneldi. 1925’te kavramsallıktan uzaklaşan, daha az köşeli ve daha renkli resimler üretti. 1926-1930 arasında ilk alçı kabartmalarını, Hesiodos’un Theogony’si için gravürlerini, Masa dizilerini gerçekleştirdi. Küçük boyutlu deniz manzaraları, nesneleri uzunlamasına ışık ve gölgelerle bölen natürmort dizileri yaptı.
Sonraki beş yıl meslek yaşamının en verimli yılları oldu. Kübist döneminin “görüş açılarının eşzamanlılığı” kavramına, çeşitli nesnelerin aynı düzlem üstüne yerleştirilmesine, resim mekânının düzleştirilip tersine çevrilmesine bağlı kalarak, biçimleri daha olgun ve yuvarlak, dış çizgilerini daha esnek duruma getirdi. Renklerde az rastlanan bir uyum sağladı. Kırmızı Masa Örtüsü, San Masa Örtüsü gibi en çarpıcı natürmortları bu dönemin ürünleridir. Sarı Masa Örtüsü ile 1939’da Carnegie Ödülü’nü kazandı. Düzlemlerin yüzeyselleştirilmesi ve çelişkisi yöntemini insan figürüne de uyguladı. Gitarlı Kadın, Ressam ve Modeli gibi yapıtları buna örnektir. II. Dünya Savaşı sırasında yaptığı resimlerde renkleri daha da zenginleşti, nesneleri dekoratif motiflerle yüklü arka planlardan kurtuldu. Bu tutum Kırmızı Masa, Siyah Balık adlı yapıtlarında belirgindir.
Braque bronz ve kilden hayvan, özellikle kuş ve balık heykelleri, alçı kabartmalar ve taş baskıları yapmış, çeşitli tiyatro oyunları için dekorlar gerçek leştirmiş, vitray ve mücevher tasarımları hazırlamıştır. Altmış yıllık sanat yaşamında kendini sürekli yenileyerek geliştirmiştir. 75 yaşına gelince resim yapmayı bırakmıştır.
Georges Braque Eserleri:
Kaynak: Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi, Anadolu yayıncılık, 1983