George M. A. Hanfmann Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

HANFMANN, George (1911 – 13 Mart 1986 Watertown, Massachusetts)

Rus asıllı ABD’li arkeolog. Anadolu’da Sardis kazılarını yönetmiştir.

George Maxim Anossov Hanfmann 20 Kasım 1911 ’de St. Petersburg’da doğdu. Almanya’da Jena, Münih ve Berlin üniversitelerinde klasik arkeoloji öğrenimi gördü. 1934’te Berlin Üniversitesi’nde doktorasını tamamladı. Aynı yıl Yunanistan’da Olynthos kazılarına katıldı. 1935’te ABD’ye gitti, Johns Hopkins Üni versitesi’nde Olynthos buluntuları konusundaki çalışmasıyla ikinci kez doktor oldu. 1935-1938 arasında Harvard Üniversitesi’nde, I. Dünya Savaşı öncesinde Sardis kenti kazılarında bulunan Lidya çanak çömleği üstünde çalıştı. Sardis’ te kazı yapma düşüncesi bu çalışması sonunda ortaya çıktı, ancak bunu yiımi yıl sonra gerçekleştirebildi. 1940’ta ABD uyruğuna geçti. 1943’e değin Harvard Üniversitesi’nde çalışmalarını sürdürdü. II. Dünya Savaşı sırasında askere alındı. 1946’da ise Harvard Üniversitesi Fogg Sanat Müzesi’nde Klasik Bölüm müdürü oldu.

1947-1948’de bu müze adına Hetty Goldmann’ın Anadolu’da yürüttüğü Tarsus-Gözlükule kazılarına katıldı, Demir Çağı çanak çömleği üstünde çalıştı. 1954-1955’te Fogg Sanat Müzesi’nde Amerikan Özel Koleksiyonlarındaki Eski Sanat Yapıtları adlı bir sergi düzenledi. 1956’da Harvard Üniversitesi’nde güzel sanatlar profesörü oldu.

1958’de Harvard ve Cornell üniversitelerinin katılmasıyla Sardis’te kazıya başladı. Manisa ili Salihli ilçesi sınırları içinde kalan Sardis (bugün Sart), Antik Çağ’da Lidya Krallığı’nın merkezi ve İran’a değin uzanan ünlü Kral Yolu’nun başlangıcıydı. İÖ 7. ve 6. yy’larda en gelişmiş dönemini yaşamış, Persler’in Anadolu’yu işgalinden sonra satraplık (valilik) merkezi olmuş, Helenistik Çağ’da, Roma ve Bizans dönemlerinde de etkinliğini korumuştu. Hanfmann başkanlığında yirmi beş yıldır sürdürülen kazılarda bu dönemlerden kalan, başta mermer döşeli ana cadde, yirmi bin kişilik tiyatro, Artemis Tapmağı, bazilika, hamamlar, çarşı ve konutlar olmak üzere çeşitli yapılar ortaya çıkarıldı. Restorasyon çalışmaları uygulandı. Bir Lidya evi, eldeki bulgulara dayanılarak yeniden kuruldu. Kentin yakınlarındaki kral tümülüslerinde (mezar tepesi) araştırmalar yapıldı. Marmara Gölü yakınlarında Ahlatlı Tepecik’de saptanan bu İlk Bronz Çağı yerleşmesi kazılarak yörenin tarihöncesi yerleşmeleri aydınlatılmaya çalışıldı.

1971’de Harvard Üniversitesi’nde arkeoloji profesörü unvanını da alan Hanfmann Amerikan Bilimler ve Sanatlar Akademisi, Amerikan, Alman ve Avusturya Arkeoloji enstitüleri üyesidir. 1974’e değin sürdürdüğü Fogg Sanat Müzesi müdürlüğü sırasında müzenin Antik Çağ ve Yakındoğu koleksiyonlarını zenginleştirmiştir. 1979’da Amerikan Arkeoloji Enstitüsü’nün yüksek hizmet altın madalyası ile ödüllendirilmiştir.

•    YAPITLAR (başlıca): The Etruscans and their Art, 1940, (“Etrüskler ve Sanatları”); Ancient Coins (M.S.Balmuth ile), 1956, (“Eski Sikkeler”); “The Iron Age Pottery at Tarsus”, Excavat’ıons at Gözlükule- Tarsus III, H.Gold-mann (der.), 1963, (“Tarsus’un Demir Çağı Çanak Çömleği”); Roman Art, 1964, (“Roma Sanatı”); Classical Sculpture, 1967, (“Klasik Heykelcilik”); Letters From Sardis, 1972, (“Sardis’den Mektuplar”); Sardis From Prehistoric to Roman Times, 1983, (“Tarihöncesi’nden Roma Dönemine Değin Sardis”).

•    KAYNAKLAR: Studies Presented to George M.A.Hanfmann, (bibliyografya içerir), 1971.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi