Gazneli Mahmut Kimdir, Hayatı, Biyografisi, Dönemi, Hakkında Bilgi
Ebü’l-Kâsim Yemînü’d-devle ve emînü’l-mille Kehfü’l-Islâm Nizâmü’ddîn Gâzî Mahmûd b. Sebük Tegin (ö. 421/1030) Gazneli hükümdarı (998-1030).
10 Muharrem 361 (2 Kasım 971) tarihinde Buhara’da doğdu. Gazneli Hükümdarı Sebük Tegin’in oğludur. Annesi Doğu Afganistan’daki Zâbülistan bölgesinden asil bir ailenin kızı idi. Bundan dolayı kendisine Mahmûd-ı Zâbülî de denilir. Gazneli Mah-mud’un çocukluğu hakkında fazla bilgi yoktur. Geleneğe uygun olarak küçük yaştan itibaren gerekli dinî tahsili yaptı ve Kur’an’ı ezberledi. Ayrıca siyasî eğitimi de ihmal edilmedi ve iyi bir devlet adamı olarak yetiştirildi.
Mahmûd daha gençlik yıllarının başında devlet idaresinde görev almaya başladı. Nitekim Sebük Tegin, Saffârîler’e karşı Sîstan bölgesini daha iyi kontrol edebilmek için Büst şehrine çekildiğinde Mahmud’u Gazne’ye vekil olarak bırakmıştı. Mahmûd bu dönemde babasıyla birlikte katıldığı savaşlarda cesaret ve zekâsıyla kendini gösterdi. Bir ara dedikodular yüzünden babası ile arası açılmış ve Gazne Kalesi’nde hapsedilmişti (380/990). Ancak bu anlaşmazlık uzun sürmedi ve birkaç ay sonra hapisten çıkarıldı. Sâmânî Emîri II. Nuh’un yardım istemesi üzerine Mahmud, babasıyla beraber Sâmânîler’in Türk kumandanları Ebû Ali es-Simcûrî ve Fâik’e karşı yaptıkları savaşta büyük yararlıklar göstermiş, bundan çok memnun kalan II. Nûh, Mahmud’a “Seyfüddevle” lakabı vermiş ve kendisini Horasan ordusu kumandanı tayin etmişti.
Sebük Tegin öldüğü zaman (387/997) oğullarından Mahmûd Horasan ordusu kumandanı. Nasr Büst valisi, İsmail ise Gazne ve Belh hâkimiydi. Sebük Tegin, İsmail’in tahta geçmesini vasiyet etmişti. Bu vasiyet yerine getirildi ve İsmail hükümdar ilân edildi. Bu sırada Nîşâbur’da bulunan Mahmûd, İsmail’in hükümdarlığını tanımadı, kardeşi Nasr ve amcası Bugracuk’u da kendi tarafına çekti. İki kardeşin orduları Rebîülevvel 388’de (Mart 998) karşılaştı, Mahmûd İsmail’in kuvvetlerini yenerek Gazneliler tahtına çıktı.