Gail Borden kimdir? Hayatı ve eserleri
Gail Borden kimdir? Hayatı ve eserleri hakkında bilgi: (1801-1874) ABD’li mucit. Besinlerin ve özellikle sütün suyunu alarak uzun süre saklama yöntemi geliştirmiştir. 9 Kasım 1801’de New York Eyaleti’ndeki Norwich kentinde doğdu. 1821’de sağlık nedeniyle Missisippi’ye giderek öğretmen ve haritacı olarak yaşamını kazanmaya başladı. 1829’da Texas’a yerleşti. Bir süre çiftçilik ve hayvancılıkla uğraştıktan sonra gene haritacılığa döndü. 1833’ten Meksika istilasına kadar Texas Emlak Bürosu’nu yönetti. 1856’da kurduğu “New York Yoğunlaştırılmış Süt Şirketi”, 1869’dan sonra “Borden Şirketi” adını aldı ve büyük bir sanayi imparatorluğuna dönüştü. 11 Ocak 1874’te’Texas’ın Borden kentinde öldü.
1840’ların sonuna doğru Batı’da altın bulunmasının ardından, altın arayıcılarının dayanıklı besine olan gereksinmeleri Borden’in aklına suyu alınmış et üretme düşüncesini getirdi. “Pemmican” adını verdiği kurutulmuş ve öğütülmüş etten yaptığı besin, 1851’de Londra’da düzenlenen ilk Dünya Fuarı’nda altın madalya aldı. Pemmican bir süre kutup denizi araştırmacıları ve altın arayıcıları tarafından kullanıldıysa da et stokçularının rekabeti nedeniyle, başlıca pazarı olması düşünülen orduya satılamadı. Bu nedenle Borden’in ilk şirketi 1853’te iflas etti. 1854’teyse bir süredir üzerinde çalışmalar yaptığı yoğunlaştırılmış süt projesinin patentini aldı. Süte, suyunun % 75’ini buharlaştırdıktan sonra şeker ekleyen Gail Borden, bu süreci gerçekleştirmek için özel bir basınçlı kazan geliştirdi. 1861’den sonra, ABD’nin çoğu kentinde yoğunlaştırılmış süt üreten fabrikalar açıldı. Önceleri, İç Savaş sırasında orduda kullanılan bu süt ürünü askerler aracılığıyla sivil halka da tanıtıldı. Gail Borden büvük ticari başarı kazanan bu buluşunda kullandığı yöntemleri geliştirerek, meyve suları, çay, kahve ve otsuyu özleri hazırladı. Besinlerdeki bozulmaya bakterilerin neden olduğunun henüz bilinmediği bir dönemde, dayanıklı besinler üretmeyi başaran Borden’ in hemen hemen tüm buluşları değerini yitirmeden kullamlagclmiştir.
Kaynak: Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi, 18. cilt, Anadolu yayıncılık, 1984